Czy to prawda, że zgodnie z kodeksem pracy, to pracodawca odpowiada za szkody wyrządzone przez pracownika innej osobie w czasie pracy?
Czytelnicy pytają – radca prawny
Marcin Kluś odpowiada.
Czy to prawda, że zgodnie z kodeksem pracy, to pracodawca odpowiada za szkody wyrządzone przez pracownika innej osobie w czasie pracy?
Tak, ale z pewnymi wyjątkami. Zgodnie z art. 120 § 1 Kodeksu pracy, w razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Przepis ten będzie miał zastosowanie w sytuacji wyrządzenia osobie trzeciej szkody przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych, a nie jedynie przy okazji wykonywania tych obowiązków. Jeśli zatem zachowanie pracownika wykracza poza zakres zadań związanych z jego stanowiskiem pracy albo wykonuje on czynności wykraczające poza zakres działalności pracodawcy i wyrządza tym zachowaniem szkodę osobie trzeciej, odpowiada w powyższym zakresie samodzielnie.
Dodatkowym i koniecznym warunkiem ponoszenia odpowiedzialności przez pracodawcę za skutki szkody wyrządzonej osobie trzeciej przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych jest wyrządzenie tej szkody z winy nieumyślnej. W razie wyrządzenia przez pracownika szkody osobie trzeciej z winy umyślnej będzie miał zastosowanie art. 122 Kodeksu pracy, zgodnie z którym, jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości. Powyższe nie wyklucza jednak, że pracodawca i tak poniesie odpowiedzialność, ale na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego za tzw. czyn cudzy.
Ostatnią sytuacją, w której pracodawca nie będzie odpowiadał za pracownika na podstawie w/w przepisu, jest niewypłacalność pracodawcy. Wówczas, na zasadzie sprawiedliwości, odpowiedzialność poniesie pracownik, który wyrządził szkodę.
Warto również zaznaczyć, że przepis stanowiący o odpowiedzialności pracodawcy za szkodę wyrządzoną przez pracownika innej osobie w związku ze świadczeniem pracy, będzie miał zastosowanie również w sytuacji, gdy szkoda została wyrządzona przez tego pracownika innemu pracownikowi zatrudnionemu u tego samego pracodawcy. Jednak trzeba podkreślić, że art. 120 § 1 Kodeksu pracy nie będzie miał zastosowania do odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez osoby niepozostające w stosunku pracy (np. działające na podstawie umowy zlecenia). Wtedy zastosowanie będą miały odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego.
W końcu trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 120 § 2 Kodeksu pracy, pracodawca, który naprawił osobie trzeciej szkodę wyrządzoną przez pracownika, może wystąpić w stosunku do niego z roszczeniem regresowym. W tej sytuacji będą obowiązywały ogólne reguły dotyczące odpowiedzialności materialnej pracowników i dlatego pracodawca będzie mógł oczekiwać od pracownika odszkodowania jedynie w ograniczonej wysokości, tj. nieprzekraczającej kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.
A czy takie roszczenie pracodawcy do pracownika się przedawnia, a jeżeli tak to w jakim czasie?
Tak. Termin przedawnienia roszczenia regresowego pracodawcy w stosunku do pracownika, który wyrządził osobie trzeciej szkodę przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych wynosi 1 rok i rozpoczyna bieg od chwili naprawienia szkody przez pracodawcę.
