Spacerkiem po Grochowie i Gocławku
Pamięć o Powstaniu Listopadowym żyje na ulicach prawobrzeżnej Warszawy. Ich nazwy przypominają o postaciach listopadowego, narodowego zrywu.
Ulice to nie tylko pasy miejskiego terenu lub „czynniki” porządkujące zabudowę, ułatwiające zlokalizowanie danego miejsca. Nazwy ulic to nie tylko gra w skojarzenia. To często pamięć i identyfikacja z osobami lub wydarzeniami historycznymi. Takimi arteriami może pochwalić się Grochów i Gocławek. Oto krótkie historie patronów wybranych ulic, po których spacerując można czuć się jak na lekcji historii.
Józefa Chłopickiego (1771-1854)
Gen. Chłopicki początkowo odmówił dołączenia do polskich powstańców. 3.12.1830 r. przyjął zaproponowaną funkcję wodza naczelnego. Dwa dni później ogłosił się dyktatorem. Chłopicki nie wierzył w powodzenie powstania. 17.01.1931 r. złożył rezygnację z dyktatury. 22.02.1831 r.
został nagle mianowany dowódcą wojsk pierwszej linii. Poprowadził bitwę pod Olszynką Grochowską.
Józefa Dwernickiego (1779-1857)
W styczniu 1831 r. sformował i uzbroił 18 szwadronów. 14.02.1831 r. walczył w bitwie pod Stoczkiem, w której jego korpus rozgromił dywizję strzelców rosyjskich. Za to zwycięstwo Dwernicki został awansowany na generała dywizji. Po zakończonej bitwie odnosił kolejne zwycięstwa w starciach z Rosjanami
Grenadierów
Obecna ulica to dawna droga forteczna, która prowadziła z fortu Grochów do fortu Utrata. Grenadierami nazywano żołnierzy szkolonych w rzucaniu ręcznych granatów.
Ludwika Kickiego (1791-1879)
Podczas Powstania Listopadowego dowodził pułkiem strzelców konnych. W lutym 1831 r. został generałem dywizji. Następnie pełnomocnikiem Rządu Tymczasowego. Będąc dowódcą brygady jazdy odznaczył się w bitwach m.in. pod Białołęką, Grochowem, Wawrem.
Kwatery Głównej
Podobno w tym miejscu mieściła się Kwatera Główna Wojsk Polskich podczas Powstania Listopadowego – sztab Józefa Chłopickiego umiejscowiony w Dworku Wierzbickiego. Początek dzisiejszej ulicy powstał w czasie budowy rezydencji prymasa Polski, Michała Poniatowskiego, pod koniec XVIII wieku.
Ludwika Mycielskiego (1799-1831)
W trakcie Powstania Listopadowego walczył
w 4 pułku piechoty. Oficer ten wyróżnił się w walkach pod Wawrem i Grochowem. Poległ w bitwie pod Olszynką Grochowską.
Olszynki Grochowskiej
Nazwa ulicy pochodzi od okolicznego lasu, w którym 25.02.1831 r.
rozegrała się bitwa pod Olszynką Grochowską. Ulicę zaprojektowano na początku lat 20. XX w.
Michała Ludwika Paca (1788-1835)
Generał wspierał Powstanie Listopadowe finansowo, walczył w bitwie pod Ostrołęką. Jako senator podpisał 25.01.1831 roku akt detronizacji Mikołaja I Romanowa.
Plac 1831 Roku
Zlokalizowany w obszarze ulic: Grochowska, Kordeckiego i Zaliwskiego. Nazwa placu związana jest z Powstaniem Listopadowym. Miejsce powstało w 20-leciu międzywojennym pomiędzy dwupiętrowymi domami. Nazwę nadano 13 marca 1930 r. Plac miał być częścią niewytyczonej do dzisiaj alei biegnącej prostopadle do ul. Grochowskiej.
Plac gen. Piotra Szembeka (1788-1866)
Oficer Księstwa Warszawskiego. W Powstaniu Listopadowym był gubernatorem wojskowym Warszawy. 4-16.12.1830 r. – członek Rady Wojennej. Generał i dowódca 4 Dywizji Piechoty. Brał udział w bitwach pod Wawrem oraz Olszynką Grochowską. Mówiono o nim „Ufaj Szembekowi. Szembek nie zdradzi”.
Prochowa
Nazwa wiąże się ze składami prochu należącymi do Twierdzy Warszawa, które prawdopodobnie znajdowały się przy skrzyżowaniu z ul. Wiatraczną.
Jana Skrzyneckiego (1789-1860)
Na wezwanie generała Józefa Chłopickiego wprowadził swój pułk na teren miasta i opowiedział się po stronie sił powstańczych. Podczas Powstania Listopadowego został Wodzem Naczelnym na miejsce ks. Michała Radziwiłła. Gen. Skrzynecki nie wierzył w powodzenie powstania. Bez zezwolenia Rządu Narodowego, przekraczając swoje kompetencje, próbował pertraktować z głównodowodzącym siłami przeciwnika Iwanem Dybiczem. Rokowania zostały zerwane przez stronę rosyjską.
Szaserów
Ulica upamiętnia szaserów, czyli lekką kawalerię, która uczestniczyła w bitwie pod Grochowem. Szaserami był 5 Pułk Strzelców Konnych oraz dywizja Strzelców Konnych Królestwa Kongresowego.
Sztabowa
Nazwa ulicy, podobnie jak ul. Kwatery Głównej pochodzi od sztabu znajdującego się w Dworku Wierzbickiego.
Józefa Zaliwskiego (1797-1855)
Działacz niepodległościowy, pułkownik armii Królestwa Polskiego, konspirator. Był jednym z współtwórców sprzysiężenia Wysockiego. Podczas Nocy Listopadowej kierował atakiem na warszawski Arsenał. Ekspert wojny podjazdowej. Jeden z najwybitniejszych dowódców partyzanckich w 1831 r.
/om/
