Jak rozmawiać z osobą, która ma słaby słuch lub nosi aparat słuchowy?
Komunikacja z osobą niedosłyszącą wymaga od opiekunów cierpliwości, odpowiedniego podejścia, jak i znajomości pewnych zasad porozumiewania się. Niedosłuch może wywierać negatywny wpływ na sferę towarzyską, rodzinną, a przy tym zmniejszać satysfakcję z życia. Właśnie dlatego warto poznać podstawowe zasady opieki nad osobą borykającą się z niedosłuchem.
Jak rozmawiać z osobą, która ma słaby słuch lub nosi aparat słuchowy?
Porozumiewanie się z osobą ze słabym słuchem jest sztuką wzajemnej cierpliwości i szacunku. Komunikacja nie zawsze przebiega bez problemów, jednak można ją sobie ułatwić. Dobrze jest wczuć się w rolę osoby niedosłyszącej. Ważne jest to, aby nie bać się rozmowy z takim człowiekiem. Należy zawsze przyjmować życzliwą i otwartą postawę. W żadnym razie nie wolno się zrażać czy zbyt szybko rezygnować z rozmowy, nawet jeśli na twarzy odbiorcy komunikatu pojawi się grymas. Może być on oznaką jedynie wyjątkowego skupienia, a nie lekceważenia rozmówcy. W czasie porozumiewania się z osobą mającą problemy ze słuchem trzeba pamiętać o pewnych regułach.
Nigdy nie należy zanadto podnosić głosu. Lepsze efekty można uzyskać poprzez mówienie wyraźne, powolne, równym tempem, tylko trochę głośniej niż zwykle. Zdania powinny być możliwie jak najkrótsze. Osoba niedosłysząca musi widzieć swojego rozmówcę, ponieważ gestykulacja i mimika twarzy okazuje się pomocna w rozumieniu wypowiadanych przez niego zdań. Podczas rozmowy najlepiej zachować dystans około metra i mieć stały kontakt wzrokowy z niedosłyszącym. Często zachodzi potrzeba powtórzenia wypowiadanych zdań, w razie takiej sytuacji nie należy pokazywać irytacji i niezadowolenia. Nie należy mówić wtedy skrótami, powtarzać jedynie pojedynczych słów czy też rezygnować z dalszej rozmowy.
W przypadku dyskusji w szerszym gronie należy włączać do niej osobę borykającą się z wadą słuchu, dając jej przy tym czas na wypowiedzenie się. Nie należy jej ignorować czy pomijać, gdyż takie zachowanie wzmaga poczucie izolacji.
Konwersacja z osobą niedosłyszącą a typy środowisk akustycznych
Należy mieć też świadomość istnienia różnych typów środowisk akustycznych. Zrozumienie rozmówcy może być często znacznie utrudnione przez pewne czynniki, takie jak: rozmowy innych ludzi, włączony telewizor, głośno pracujące urządzenia itp. Tego rodzaju dźwięki należy zredukować do minimum. Chcąc wypracować skuteczną komunikację z osobą niedosłyszącą, należy więc pamiętać o tym, aby zadbać o ciche otoczenie. O wiele łatwiejsza jest też komunikacja w mniejszej grupie i rozmowy twarzą w twarz niż rozmowy w hałaśliwych miejscach. A jak rozmawiać z niedosłyszącym będąc w dosyć głośnej restauracji? Aby zadbać o jego komfort, trzeba upewnić się, że stolik znajduje się jak najdalej od kuchni i tłocznych przestrzeni. Osoba ze słabym słuchem czy nosząca aparat powinna zająć miejsce plecami do ściany. Dobrze jest też unikać knajp z głośną muzyką. W przypadku przebywania w większym gronie należy zadbać o to, aby rozmówcy zabierali głos po kolei i co ważne, sygnalizowali zawsze moment, w którym zaczynają się wypowiadać.
Jak rozmawiać z osobą z niedosłuchem? Najważniejsze wskazówki
- Istnieją pewne cenne wskazówki, które pomagają w komunikacji i podnoszą ogólny komfort rozmowy. Co można zrobić, by ułatwić komunikację?
- Jeśli dana osoba leży czy siedzi, dotknij jej ramienia albo ręki, aby zwrócić na siebie jego uwagę,
- Komunikat werbalny przekazuj z odległości ok. 1 m, nie zasłaniaj przy tym twarzy, nie jedz i nie żuj gumy,
- Stawaj przed niedosłyszącym zawsze z przodu i w dobrym oświetleniu,
- W czasie rozmowy korzystaj również z mowy niewerbalnej, a więc mimiki twarzy, gestów czy postawy ciała,
- Mów wolno, wyraźnie, krótkimi zdaniami i zawsze powtarzaj daną kwestię, aż do skutku, czyli jej zrozumienia przez osobę niedosłyszącej. Możesz powtórzyć wypowiedź używając innych słów/synonimów,
- Zawsze stawaj po stronie ucha lepiej słyszącego,
- Stwórz przyjazne i ciche środowisko, bez zbędnych hałasów,
- Podczas rozmowy w większej grupie nigdy nie przerywaj innym,
- Nigdy nie mów z innego pomieszczenia, a zawsze podejdź do rozmówcy,
- W razie potrzeby korzystaj ze słowa pisanego,
- Regularnie sprawdzaj to, czy aparat słuchowy jest właściwie użytkowany przez osobę niedosłyszącą, jak i zachęcaj ją do korzystania z niego.
Opieka nad osobą niedosłyszącą – o czym jeszcze warto pamiętać?
Warto też pamiętać o naturalnym zachowaniu, bez sztucznie artykułowanych słów czy zniekształconych dźwięków. Można też spróbować zapisać pewne wyrażenia na kartce, czy też ustalić z podopiecznym inny sposób komunikacji. Podczas rozmowy nie wolno rezygnować z przekazywania informacji czy denerwować się, natomiast wszystkie nieporozumienia lepiej obracać w żart. Podstawą komunikacji z osobą cierpiącą na niedosłuch jest przede wszystkim mowa ciała, jak i głośne i wyraźne wypowiadanie słów. W przypadku porozumiewania się z osobą, która nie korzysta z aparatu słuchowego, pomocne okazuje się pismo, a także komunikacja pozawerbalna. Jest to naśladowanie ruchów, gesty, wskazywanie przedmiotów palcem, itp.
Komunikacja jest niezwykle istotna w czasie sprawowania opieki nad osobą z niedosłuchem, ale nie tylko. Jest to także rozmowa z drugim człowiekiem, który przez swoją dolegliwość może czasami czuć się wyobcowany.
Anna Cierpicka-Świtkowska
Współzałożycielka Strefy Słuchu – posiada 25 lat doświadczenia w protetyce słuchu, absolwentka Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. (absolwentka pierwszego rocznika studiów audioprotetyki w Polsce). Należy do Polskiego Stowarzyszenia Protetyków Słuchu. Jej kwalifikacje – potwierdzają liczne certyfikaty. Posiada doświadczenie w pracy z osobami starszymi, młodzieżą i dziećmi. Ukończyła szkolenia w terapii szumów usznych metodą TRT (tinnitus retraining therapy).
Materiał promocyjny Strefa Słuchu
