Gdzie jest Twój schron?
Statystyczny Kowalski rzadko wie, gdzie mieści się najbliższy jego miejscu zamieszkania schron i jak się w nim zachować …
Rok temu pisaliśmy o aplikacji „Schrony”, która miała być pierwszym krokiem akcji informującej o tym, jak zachowywać się w sytuacji zagrożenia. 12 miesięcy później o bezpieczeństwie mówi się coraz częściej.
Korpus Obrony Cywilnej
Społeczeństwo oczekuje przywrócenia do życia Korpusu Obrony Cywilnej, który w chwili zagrożenia, zwłaszcza dla starszej części społeczeństwa, będzie o wiele bardziej przydatny niż aplikacja w wyłączonym (np. z powodu braku prądu) telefonie. Ta kwestia ma być procedowana w Sejmie w maju br.
Budowa przydomowych schronów i miejsc ukrycia doraźnego
W wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu znalazł się także projekt nowelizacji prawa budowlanego dotyczący budowy przydomowych schronów i miejsc ukrycia doraźnego, o powierzchni użytkowej do 35 m2, wraz z instalacjami i przyłączami niezbędnymi do ich użytkowania. Takie konstrukcje miałyby być zwolnione z pozwolenia na budowę.
Jak kiedyś budowano miejsca schronienia?
To ważne przedsięwzięcie, zwłaszcza, że kwestia schronów wygląda obecnie gorzej niż przed II wojną światową. Wówczas budowano bunkry między budynkami, a istniejące piwnice kamienic łączono ze sobą i wzmacniano betonem. Tak stworzono podziemne miasto, niejednokrotnie wyposażone w sanitariaty i miejsca do spania. Piwnice posiadały tzw. wyjścia rezerwowe, które w razie potrzeby prowadziły na zewnątrz budynków. Takie konstrukcje zachowane są do dzisiaj np. w okolicy placu Wilsona na Żoliborzu. Podobną konstrukcję piwnicy, schronu w kamienicy przy ul. Lipskiej 12 na Saskiej Kępie opisał nam czytelnik:
– (…) przypomniała mi się autentyczna historia, którą przeżyłem w sierpniu lub na początku września 1944 r. W nocy obudził nas alarm. Zeszliśmy do schronu. Tak, do prawdziwego schronu. Była to bardzo duża piwnica, myślę, że około 20 do 25 m. kw. w której pomieścili się wszyscy, którzy zeszli do schronu. W pewnym momencie poczuliśmy silny wstrząs, cały dom jak gdyby zakołysał się i usłyszeliśmy stłumiony wybuch. Posypało się trochę tynku i kurzu. Po powrocie do mieszkań okazało się, że do naszego ogródka w odległości około 5 do7 metrów spadła bomba lotnicza burząca, która wybuchła i wyryła lej o średnicy kilku metrów i głębokości około 2-3 metrów. Ziemia wyrzucona siłą wybuchu zasypała wyjście z piwnic do ogródka. Piszę to dlatego, że nasz schron posiadał własne wyjście betonowym kanałem ,z wyjściem w odległości kilku metrów od budynku w rogu naszej posesji.
Piwnicę pełniącą funkcję schronu, w której znajdował się tunel prowadzący na zewnątrz budynku miała również Willa Żabińskich, znajdująca się na terenie ZOO.
Z Przeglądu Budowlanego z 25 sierpnia 1939 r. można wywnioskować, że istniały wtedy przepisy regulujące obowiązkową budowę schronów w każdym nowym budynku, posiadającym ponad 2500 metrów sześciennych.
Wytyczne być może pojawią się i w polskiej, bieżącej rzeczywistości. Ministerstwo Obrony Narodowej, razem z MSWiA, planuje nowelizację przepisów w kwestii o obronie cywilnej, w zakresie obowiązku budowy schronów lub pomieszczeń spełniających obronne parametry techniczne. Obowiązek miałby dotyczyć deweloperów stawiających nowe budynki mieszkalne. Kiedy jednak miałoby to nastąpić, na razie nie wiadomo…
Tysiąclatki
Po II wojnie światowej Polska dynamicznie rozwijała infrastrukturę paramilitarną. Były nią m.in. Tysiąclatki, szkoły-pomniki budowane na przełomie lat 50. i 60. XX w. z okazji Tysiąclecia Państwa Polskiego. Placówki budowano tak, by mogły być wykorzystane jako schrony i prowizoryczne szpitale. Szerokość drzwi szkolnych była dostosowana do wielkości noszy. Główne wejścia do budynku były dwa – po schodkach na górę, a obok – w dół. To drugie miało cel strategiczny. Prowadziło do szatni, w której w razie potrzeby przeprowadzane byłyby badania i ocena chorych. Stamtąd łącznik prowadził do sali gimnastycznej, którą planowano jako miejsce „zbiorowej kwarantanny”. W szkolnych klasach były umywalki, a przy niektórych lokowano kantorki nauczycielskie – pomieszczenia, które miały pełnić funkcje gabinetów zabiegowych. Większość Tysiąclatek zatraciła planowaną paramilitarną funkcję w wyniku współczesnych remontów.
Osiedle Praga II
Ciekawym przykładem „budownictwa schronowego” w Warszawie jest, wybudowane w latach 50. XX w., w czasach zimnej wojny, Osiedle Praga II (kwartał ulic Jagiellońskiej, Brechta, Namysłowskiej i Darwina). Pod budynkami umieszczono schrony Terenowej Obrony Przeciwlotniczej. Na elewacji można zauważyć zardzewiałe osłony czerpni powietrza.
Parafrazując powiedzenie, chcesz pokoju – szykuj się do wojny, możemy zmienić jego treść na – chcesz schronu – szykuj go sobie sam …
/om/
