„Cześć Tereska”
Maj to tradycyjnie czas, w którym dzieci idą do pierwszej komunii świętej, dlatego też w tym odcinku cyklu „Kręcone na prawym brzegu” zapoznamy się z prawobrzeżnym obiektem sakralnym oraz wybitnym polskim filmem, w którym ów obiekt odegrał znaczącą rolę.
Kościół – Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej czyli Miłosierdzia znajduje się przy ul. Ostrobramskiej 72 i jest siedzibą rzymskokatolickiej Parafii Narodzenia Pańskiego, erygowanej 1 lutego 1985 roku przez prymasa Józefa Glempa. 16 listopada 1985 Józef Glemp poświęcił kamień węgielny, a budowa świątyni trwała dość długo, bowiem uroczysta konsekracja kościoła miała miejsce podczas pasterki 25 grudnia 1999 roku. Pasterkę tę sprawował biskup Kazimierz Romaniuk. Pierwszym proboszczem parafii, której siedzibą jest Sanktuarium przy Ostrobramskiej był ksiądz Zenon Majcher. Wymieńmy jeszcze nazwiska architektów, którzy projektowali kościół. Byli to: Andrzej Gniazdowski (główny projektant), Adolf Derentowicz, Kazimierz Pancewicz i Tadeusz Krupiński. Budową kierował mistrz budowlany Jan Stańczyk.
Kościół – Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej czyli Miłosierdzia pojawił się w jednym z najgłośniejszych i najbardziej znanych polskich filmów początków XXI wieku – w „Cześć Tereska” Roberta Glińskiego z 2001 roku. To właśnie tu przystępuje do pierwszej komunii tytułowa bohaterka, a w scenach dziejących się kilka lat później przychodzi do kościoła i patrzy na młodsze dzieci idące do komunii. Warto dodać, że kościół stoi prawie dokładnie naprzeciwko centrum handlowego Promenada – tu także Gliński kręcił sceny do „Cześć Tereska”, w których bohaterka po lekcjach zagląda właśnie do Promenady, oglądając sklepowe witryny.
„Aż trudno dziś uwierzyć, że scenariusz tego filmu odrzuciło kolejno kilku producentów, nie wykazując żadnego zainteresowania obrazkiem z życia polskich blokowisk. Dzieło Roberta Glińskiego okrzyknięto jednogłośnie najlepszym polskim filmem 2001 r., a deszcz nagród był tego dobitnym potwierdzeniem. Tereska otrzymała m.in. Złote Lwy Gdańskie na FPFF w 2001 r. (przyznano jej tam również nagrody publiczności i dziennikarzy), Nagrodę Specjalną na festiwalu w Karlovych Varach i Złotą Kaczkę dla najlepszego filmu roku. Grającym główne role dziewczynom, 15-letniej Aleksandrze Gietner (tytułowa Tereska) i starszej o rok Karolinie Sobczak (Renata), przyznano wyróżnienia na festiwalu w Chicago, a także amerykańskie Nagrody Specjalne dla Najlepszych Młodych Aktorek w Filmie Zagranicznym” – czytamy w Serwisie filmpolski.pl. Od razu powiedzmy, że losy obu niezawodowych, a docenionych na równi z profesjonalistkami aktorek potoczyły się po filmie Glińskiego bardzo różnie. Grająca tytułową postać Aleksandra Gietner, która na planie „Cześć Tereska” pojawiła się będąc wychowanką domu poprawczego, wróciła na przestępczą drogę co skończyło się dla niej więzieniem. Jej późniejszym losom Agnieszka Sikora poświęciła film dokumentalny „Plac zabaw” z 2012 roku. Filmów dokumentalnych o sobie (zatytułowanych „Co dalej z tobą Karolinko” z roku 2002 oraz „Co dalej z tobą Karolinko. Norwid i Nicole” z roku 2014, oba w reżyserii Karoliny Bendery) doczekała się także wykonawczyni roli Renaty, Karolina Sobczak, wychowanka domu dziecka w Gostyninie. Jej życie po roli w filmie Glińskiego także nie było usłane różami, udało się jej jednak oderwać od mrocznej rzeczywistości i pokierować swoim życiem zupełnie inaczej. Po „Cześć Tereska” zagrała w serialu Andrzeja Kostenki „Zaginiona” (2003) oraz filmie i serialu „Pitbull” Patryka Vegi (2005).
„Cześć Tereska”
Po niemal ćwierćwieczu od premiery film należy do klasyki polskiego kina i uznawany jest – obok m.in. „Psów” Władysława Pasikowskiego (1992), „Długu” Krzysztofa Krauzego (1999) czy „Dnia świra” Marka Koterskiego (2002) – za jeden z najwybitniejszych polskich filmów ukazujących dalekosiężne i mroczne społeczne skutki transformacji ustrojowej, którą Polska rozpoczęła w 1989 roku. Dodajmy, iż poza Aleksandrą Gietner i Karoliną Sobczak w filmie Glińskiego zagrało także wielu aktorów zawodowych, wśród nich m.in. Zbigniew Zamachowski, Małgorzata Rożniatowska, Krzysztof Kiersznowski, Violetta Arlak, Sławomir Orzechowski, Elżbieta Kijowska, Andrzej Szopa, Monika Kisła i Arkadiusz Nader.
Rafał Dajbor
Foto: Rafał Dajbor
