Otrzymałam notarialnie od mojego ojca nieruchomość. Tata zmarł, nie pozostawił testamentu, a uprawnionymi do spadku są jeszcze moi bracia. (Podział spadku?)
Czytelnicy pytają – radca prawny
Marcin Kluś odpowiada.
Niedawno zmarł mój tata. Przed śmiercią, na podstawie umowy darowizny sporządzonej w formie aktu notarialnego, otrzymałam od mojego ojca nieruchomość. Tata nie pozostawił testamentu, a uprawnionymi do spadku są jeszcze moi bracia. Czy ta nieruchomość będzie uwzględniona przy podziale spadku?
To zależy od okoliczności uzyskanej darowizny. Zgodnie z art. 1039 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi (np. dziećmi zmarłego) albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn oraz zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia.
Z powyższego wynika, że co do zasady darowizny nieruchomości uczynione na rzecz dzieci przed śmiercią darczyńcy, zaliczają się na schedę spadkową po zmarłym, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub okoliczności towarzyszących zawartej umowie wynika, że darowizna ta została dokonana ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia na schedę spadkową.
Takie wyraźne oświadczenie woli zwalniające z obowiązku zaliczenia na schedę spadkową może zostać zawarte przez spadkodawcę w jego testamencie, w umowie darowizny bądź w odrębnym oświadczeniu woli. Ostatni z w/w sposobów, tj. odrębne oświadczenie woli darczyńcy, może zostać złożone w dowolnej formie.
W drugim przypadku, w którym możliwe jest zwolnienie od obowiązku zaliczenia darowizny na schedę spadkową, chodzi o okoliczności towarzyszące dokonywanej darowiźnie, w tym motywy, którymi kierował się darczyńca w chwili dokonania darowizny na rzecz danej osoby.
Należy jednak pamiętać, że zwolnienie z obowiązku zaliczenia na schedę spadkową nie powoduje, że darowizny tej nie dolicza się do spadku przy obliczaniu zachowku należnego uprawnionym w oparciu o art. 991 Kodeksu cywilnego. Przy obliczaniu zachowku, do spadku dolicza się wszystkie darowizny, oprócz drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych oraz darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami lub osobami uprawnionymi do zachowku dokonanych przed więcej niż 10 lat licząc wstecz od otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).
Autorem publikacji jest radca prawny Marcin Kluś, specjalizujący się w sprawach cywilnych, o błędy medyczne i szkody komunikacyjne.
