Zmarł krewny i wiem, że prawdopodobnie wszyscy złożą oświadczenie o odrzuceniu spadku.
Czytelnicy pytają – adwokat Wojciech Lipka odpowiada
Zmarł krewny i wiem, że prawdopodobnie wszyscy złożą oświadczenie o odrzuceniu spadku. Czy mogę złożyć takie oświadczenie, jeśli tak to w jakim terminie?
Zgodnie z art. 1015 § k.c. spadkobierca ustawowy jak i testamentowy w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania może złożyć przed sądem, ewentualnie przed notariuszem, oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Termin ten nie ulega przywróceniu, a oświadczenie złożone po jego upływie nie wywiera skutków prawnych. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym i można to zrobić również przez pełnomocnika.
Bieg terminu do złożenia oświadczenia rozpoczyna się w dniu, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania. Dla spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w pierwszej kolejności dniem tym zazwyczaj będzie dzień otwarcia spadku tj. śmierci spadkodawcy.
Dla pozostałych spadkobierców ustawowych dziedziczących w dalszej kolejności decydujący będzie dzień, w którym dowiedzieli się z właściwego źródła o wyłączeniu od dziedziczenia spadkobiercy dziedziczącego we wcześniejszej kolejności. W praktyce będzie to chwila powzięcia wiadomości (np. informacja z sądu o wezwaniu do uczestnictwa w postępowaniu spadkowym w charakterze uczestnika) o odrzuceniu spadku, ewentualnie uznaniu za niegodnego spadkobiercy powołanego przed nimi.
Należy podkreślić, że ocena czy danej osobie przysługuje tytuł prawny do dziedziczenia następuje według kryteriów obiektywnych, a nie na podstawie subiektywnego przekonania danej osoby. Oświadczenie złożone przez osobę nie będącą spadkobiercą nie wywiera skutków prawnych, co wyklucza złożenie skutecznego oświadczenia niejako „na przyszłość”. W związku z powyższym w praktyce może okazać się, że osoba by skutecznie odrzucić spadek będzie zmuszona przedmiotowe oświadczenie składać kilka razy.
Termin do złożenia oświadczenia jest zachowany jeżeli przed jego upływem stosowny wniosek wpłynie do sądu. Termin faktycznego odebrania przez Sąd spadku oświadczenia, jak również wydania postanowienia spadkowego nie ma znaczenia.
W przypadku spadkobierców małoletnich oświadczenie o odrzuceniu spadku w ich imieniu składa przedstawiciel ustawowy po uprzednim uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego.
Brak oświadczenia spadkobiercy w przedmiocie odrzucenia spadku jest równoznaczny z jego przyjęciem z dobrodziejstwem inwentarza.
Adwokat Wojciech Lipka specjalizuje się w sprawach rodzinnych, spadkowych, odszkodowawczych, dotyczących nieruchomości roszczeniach z „umów frankowych”.
