W jaki sposób dłużnik może uznać dług, a tym samym przerwać bieg przedawnienia?
Czytelnicy pytają – adwokat Wojciech Lipka odpowiada
W jaki sposób dłużnik może uznać dług, a tym samym przerwać bieg przedawnienia?
Uznanie roszczenia przez dłużnika jest jednym z przewidzianych w art. 123 Kodeksu cywilnego sposobem przerwania biegu terminu przedawnienia. Zgodnie z ww. przepisem bieg przedawnienia przerywa każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia lub uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje.
Uznanie roszczenia może nastąpić w sposób właściwy np. przez zawarcie z dłużnikiem ugody sądowej czy pozasądowej oraz w sposób niewłaściwy. Niewłaściwe uznanie długu polega na złożeniu przez dłużnika takiego oświadczenia, z którego musi wynikać jego wiedza o istnieniu zobowiązania oraz zamiar dobrowolnego spełnienia świadczenia.
Z uwagi na fakt, że po uznaniu długu sytuacja dłużnika ulega zmianie na niekorzyść, to przyjmuje się że zachowania dłużnika kwalifikowane jako uznanie niewłaściwe należy oceniać restrykcyjnie.
W doktrynie przyjmuje się, że za uznanie niewłaściwe należy traktować:
(i) wdanie się dłużnika w spór w którym przyznał okoliczności faktyczne związane z powstaniem zobowiązania i uznał swoją odpowiedzialność za dług
(ii) częściowa zapłata długu głównego stanowi uznanie pozostałej części długu, o ile dłużnik jej nie kwestionuje pozostałej części
(iii) zapłatę odsetek jest uznaniem długu głównego
(iv) wniosek dłużnika o rozłożenie na raty czy odroczenie płatności zobowiązania
(v) podjęcie rokowań w celu zawarcia ugody (nawet jak nie została zawarta) w trakcie których dłużnik nie kwestionował odpowiedzialności za dług a przedmiotem uzgodnień były np. wysokości i terminy rat lub odroczenie terminu płatności.
Z kolei nie jest uznaniem niewłaściwym brak odpowiedzi dłużnika na wezwanie do zapłaty.
Oświadczenie o uznaniu roszczenia dłużnik może złożyć osobiście lub przez pełnomocnika czy przedstawiciela ustawowego i jeżeli dotarło do wierzyciela w taki sposób, że mógł się z nim zapoznać, to co do zasady nie może zostać skutecznie odwołane. W doktrynie wyklucza się możliwość uchylenia się przez dłużnika od skutków uznania niewłaściwego z powodu błędu co do istnienia długu.
Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.
Adwokat Wojciech Lipka specjalizuje się w sprawach rodzinnych, spadkowych, odszkodowawczych, dotyczących nieruchomości w roszczeniach z „umów frankowych”.
