Co jest symbolem narodowym?
11 listopada będziemy obchodzić 104. rocznicę odzyskania niepodległości. W tym dniu bierzemy udział w różnych uroczystościach, obchodach, koncertach, wspólnym śpiewaniu hymnu. Ale czy wiemy, co jest symbolem narodowym i jak prawidłowo go używać? Jak nie zostać kapitanatem portu, placówką dyplomatyczną lub okrętem wojennym? Jak eksponować barwy narodowe, flagę państwową i nie łamać obowiązujących przepisów?
Wiedząc, jak prawidłowo używać symboli narodowych, możemy wziąć udział w wydarzeniach związanych z Narodowym Świętem Niepodległości. Niezależnie od tego, czy będziemy brać udział w Biegu Niepodległości, Festiwalu Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu, uroczystościach złożenia wieńców przy pomnikach czy Marszu Niepodległości, prezentujmy flagę państwową godnie. 11 listopada, w samo południe, w ogródku pawilonu kulturalnego Niepodległa (Łazienki Królewskie, przy al. Ujazdowskich – wejście przez furtkę przy Ogrodzie Botanicznym) będziemy mogli z dumą wspólnie zaśpiewać „Mazurka Dąbrowskiego”.
| Symbolami narodowymi, zgodnie z konstytucją, są: barwy biało-czerwone, orzeł biały oraz Mazurek Dąbrowskiego. |
Jedną z form eksponowania barw jest kokarda narodowa. Ważne jest to, by biel była umieszczona w środku, czyli w sercu kokardy.
Barwy narodowe i flaga
Barwy narodowe nie mają określonych proporcji, możemy używać dowolnej długości wstęgi. Należy jednak pamiętać o tym, że szerokość obu pasów kolorystycznych musi być równa.
Określone proporcje 5:8 ma natomiast flaga. Odmianą flagi państwowej jest flaga państwowa z godłem. Na górnym pasie poziomym umieszczone jest godło państwowe. Taką flagą mogą się posługiwać tylko polskie przedstawicielstwa i misje (również wojskowe) za granicą, statki morskie, kapitanaty i bosmanaty portów, lotniska, lądowiska cywilne oraz cywilne samoloty w trakcie lotów za granicą. Flagą z godłem nie mogą się posługiwać zwykli obywatele.
Należy pamiętać o tym, by flaga, którą eksponujemy była czysta. Flaga nie może być pomięta, postrzępiona czy brudna. Nie umieszczajmy na fladze napisów lub rysunków. Jeżeli chcemy to zrobić, użyjmy do tego celu barw narodowych, a nie flagi.
Każdy z nas może wywiesić flagę państwową w swoim domu w oknie, na balkonie lub na ścianie budynku. Osoby prywatne nie mogą wywiesić flagi na maszcie lub drzewcu zwieńczającym szczyt domu. Ten sposób ekspozycji flagi zarezerwowany jest dla instytucji publicznych. Wywieszenie flagi na maszcie jest dozwolone, o ile maszt znajduje się przed domem. Flagę możemy mieć wywieszoną cały rok, ale podczas śnieżycy, silnego wiatru czy burzy powinna zostać jak najszybciej opuszczona i zdjęta. Co ważne, nie może dotknąć podłogi, ziemi, bruku lub wody. Eksponując ją w pionie, pamiętajmy, że od strony masztu musi znaleźć się pas biały.
Flagą państwową nie możemy przykrywać stołów, mównic, pojazdów, tablic pamiątkowych czy pomników. Do takich celów służą barwy narodowe, czyli biało-czerwona wstęga.
Co zrobić ze zniszczoną flagą? Nie wolno wyrzucać jej do śmieci! Należy ją spalić w miejscu niepublicznym. Można także rozdzielić barwy poprzez ich pocięcie.
Orzeł biały
Zgodnie z art. 2.1. „Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy”. Większość z nas potocznie nazywa orła na tarczy godłem, a powinna herbem. Godło i herb nie są nazwami tożsamymi. Godło może występować samoistnie, natomiast gdy występuje na tarczy, mamy do czynienia z herbem. Herb jest najstarszym symbolem narodowym i towarzyszy nam głównie w instytucjach publicznych. Jest też związany ze sportem i występuje na strojach reprezentacji państwa.
Mazurek Dąbrowskiego
Symbolem narodowym jest również „Mazurek Dąbrowskiego”, czyli hymn Polski. W trakcie śpiewania hymnu powinniśmy zachowywać powagę, mężczyźni powinni zdjąć nakrycie głowy (z wyjątkiem osób w umundurowaniu obejmującym nakrycie głowy). W trakcie śpiewania hymnu możemy trzymać prawą dłoń nad sercem. /OM/
PIEŚŃ O FLADZE
Jedna była — gdzie? Pod Tobrukiem.
Druga była — gdzie? Pod Narvikiem.
Trzecia była pod Monte Cassino.
A każda jak zorza szalona,
biało-czerwona, biało-czerwona!
czerwona jak puchar wina,
biała jak śnieżna lawina,
biało-czerwona.
Zebrały się nocą flagi.
Flaga fladze dodaje odwagi:
— No, no, nie bądź taka zmartwiona.
Nie pomogą i moce piekła:
jam ciebie, tyś mnie urzekła:
nie zmogą cię bombą ni złotem
i na zawsze zachowasz swą cnotę.
I nigdy nie będziesz biała,
i nigdy nie będziesz czerwona,
zostaniesz biało-czerwona
jak wielka zorza szalona,
czerwona jak puchar wina,
biała jak śnieżna lawina,
najukochańsza, najmilsza,
biało-czerwona.
Tak mówiły do siebie flagi
i raz po raz strzelił karabin,
zrobił dziurę w czerwieni i w bieli.
Lecz wołały flagi: — Nie płaczcie!
Choćby jeden strzępek na maszcie,
nikt się zmienić barw nie ośmieli.
Zostaniemy biało-czerwone,
flagi święte, flagi szalone.
Spod Tobruka czy spod Murmańska,
niech nas pędzi dola cygańska,
zostaniemy biało-czerwone,
nie spoczniemy biało-czerwone,
czerwone jak puchar wina,
białe jak śnieżna lawina,
biało-czerwone.
O północy przy zielonych stolikach
modliły się diabły do cyfr.
Były szarfy i ordery, i muzyka
i stukał tajny szyfr.
Diabły w sercu swoim głupim, bo niedobrym
rozwiązywały biało-czerwony problem.
Flaga łkała: — Czym powinna
zginąć bo jestem inna?
Bo nie taka… dyplomatyczna,
bo tragiczna, bo nostalgiczna;
ta od mgieł i tkliwej rozpaczy,
i od serca, które nic nie znaczy,
flaga jak ballada Szopenowska,
co ją tkała Matka Boska.
Ale wtedy przyszła dziewczyna
i uniosła flagę wysoko,
hej, wysoko, ku samym obłokom!
Jeszcze wyżej, gdzie się wszystko zapomina,
jeszcze wyżej, gdzie jest tylko sława
i Warszawa, moja Warszawa!
Warszawa, jak piosnka natchniona,
Warszawa biało-czerwona,
biała jak śnieżna lawina,
czerwona jak puchar wina,
biało-czerwona, biało-czerwona, hej, biało-czerwona.
Konstanty Ildefons Gałczyński
