Czy decyzje dotyczące grobu zmarłych rodziców powinny być podejmowane wspólnie przez wszystkie żyjące dzieci?
Czytelnicy pytają, adwokat Wojciech Lipka odpowiada
Czy decyzje dotyczące grobu zmarłych rodziców powinny być podejmowane wspólnie przez wszystkie żyjące dzieci?
Prawo do grobu, mające swoje źródło w umowie zawartej z zarządem cmentarza przez osobę uprawnioną do pochowania zwłok, obejmuje uprawnienia majątkowe i niemajątkowe (osobiste). Uprawnienia majątkowe związane są głównie z poniesionymi opłatami za grób i wydatkami na jego urządzenie, a niemajątkowe dotyczą m.in. pochowania po śmierci zwłok uprawnionego w wybranym przez niego miejscu w grobie.
Uprawnienia niemajątkowe związane są także ze sprawowaniem kultu pamięci zmarłych tj. okazywaniem szacunku i pamięci o nich, urządzeniem pogrzebu oraz grobowca i decydowaniem o jego wystroju, załatwianiem spraw z zarządem cmentarza, ochroną przed naruszeniami, składaniem wieńców, paleniem zniczy, decydowaniem lub współdecydowaniem o przeznaczeniu wolnych miejsc dla pochowania dalszych zmarłych, a także innych czynnościach związanych z zarządzaniem zajętym przez osobę pochowaną miejscem.
W sytuacji, kiedy w grobie pochowano już zmarłe osoby to oddzielenie od siebie uprawnień majątkowych i niemajątkowych staje się niemożliwe. Wówczas dominują uprawnienia niemajątkowe, przysługujące najbliższym zmarłego sprawującym kult jego pamięci. Uprawnienia te mogą przysługiwać niezależnie kilku osobom i każda z nich może dochodzić ich ochrony na drodze sądowej. Od uprawnień dotyczących zarządzania grobem, w warunkach jego zajęcia przez osoby bliskie, należy odróżnić uprawnienia do dysponowania grobem, wywodzące się z faktu ufundowania grobu, decyzji o jego rodzaju i formie i mające głównie charakter majątkowy.
W sytuacji kiedy między osobami dysponującymi prawem do grobu następuje konflikt co do zarządu grobem należy odpowiednio stosować przepisy o współwłasności. W związku z powyższym o czynnościach nieprzekraczających czynności zwykłego zarządu decyduje wola większości, natomiast do tych, które przekraczają ten zakres w tym do rozporządzania rzeczą wspólną, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.
Adwokat Wojciech Lipka specjalizuje się w sprawach rodzinnych, spadkowych, odszkodawczych, dotyczących „umów frankowych” i karnych.
