Jest w Warszawie na Saskiej Kępie zwykły szary dom
Saska Kępa od lat inspiruje artystów, którzy uwieczniają ją na fotografiach, obrazach i piszą o niej wiersze, a nawet śpiewają piosenki. Szlagier zespołu 2+1 „Ding, dong” został chyba specjalnie dedykowany tajemniczej willi przy ul. Wąchockiej 6.
Aby poczuć magię Saskiej Kępy miejsca, wystarczy wybrać się na spacer jej uliczkami. A jeśli uda nam się na chwilę zatrzymać i popatrzeć uważnie, zauważymy niezwykły dom pośrodku ulicy Wąchockiej pod nr 6. Niby zwykły dom, bardziej przypominający ruinę, ale historia tego budynku to w soczewce historia naszego miasta.
Historia willi
Willa, wybudowana w 1936 r. według projektu architekta Lucjana Korngolda, była w przedwojennej stolicy jednym z najbardziej okazałych wolnostojących budynków.
W 1945 r. został przekazany na potrzeby męskiego liceum im. Adama Mickiewicza. W pokojach postawiono ławki szkolne i sprzęt niezbędny do nauki. W 7 izbach uczyło się 430 uczniów. W wyłożonej białymi kafelkami kuchni mieścił się pokój nauczycielski, sekretariat natomiast umieszczono w małym pokoiku służbowym, znajdującym się przy kuchni. 23 lipca 1945 r. uczniowie zdawali tu pierwszy po wojnie egzamin maturalny.
Po kilku latach liceum zostało przeniesione do budynku przy ul. Paryskiej 25, a dom przy Wąchockiej 6 pełnił funkcję internatu dla 50 uczniów.
Chociaż nieznane nam są dalsze losy i późniejsi właściciele tego domu, wiemy, że 24 lipca 2012 r. został wpisany do rejestru zabytków ujętych w gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy.
Szara rzeczywistość
Sam wpis do rejestru nie poprawił kondycji willi. Na zdjęciu przysłanym przez zaniepokojoną czytelniczkę widzimy, że z elewacji budynku odpada tynk, z podbicia poddasza wypadają deski. Ogólnie dom popada w ruinę.
Zapytaliśmy Stołecznego Konserwatora Zabytków (SKZ), a także Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (MWKZ) o status domu i plany renowacji budynku. Byliśmy także ciekawi, co można zrobić w sytuacji, gdy właścicielem willi jest osoba prywatna. Czy konserwator może nakazać remont zabytku w takiej sytuacji?
Co na to konserwator?
Biuro SKZ poinformowało nas, że dom przy Wąchockiej 6 znajduje się w użytkowaniu wieczystym i to na posiadaczu budynku spoczywa obowiązek opieki nad zabytkiem, w tym zabezpieczenie i utrzymanie zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie.
– Stołeczny Konserwator Zabytków nie ma kompetencji do zajmowania stanowiska w sprawie tego budynku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami kompetencje te posiada Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. Informuję również, że przepisy prawa pozwalają Mazowieckiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi zabytków na przeprowadzenie kontroli przestrzegania i stosowania przepisów dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, a następnie wydanie zaleceń pokontrolnych kontrolowanej osobie fizycznej lub kontrolowanej jednostki organizacyjnej – powiedziała „Mieszkańcowi” Sylwia Brzezińska, zastępca dyrektora Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków.
– Wspomniany budynek ujęty jest w Gminnej Ewidencji Zabytków miasta stołecznego Warszawy. Znajduje się na obszarze Saskiej Kępy wpisanym do rejestru zabytków. Dziękujemy za zgłoszenie, bo każdy budynek jest cenny dla zachowania lokalnego dziedzictwa. Z naszej strony zapewniamy, że przeprowadzamy stosowane działania przewidziane przez przepisy prawne – poinformował „Mieszkańca” Andrzej Mizera, rzecznik Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Czas pokaże, czy stosowne działania zdążą zostać przeprowadzone, czy uda się uratować dom z niezwykłą historią, czy podzieli los innych niszczejących zabytków.
„Ding, dong”
Jest w Warszawie na Saskiej Kępie
Zwykły szary dom
W dzikie wino wplątany
Tak jak inne domy stąd
Miniesz go i sto razy
I nie spocznie na nim wzrok
Robisz błąd uwierz mi
To błąd uwierz mi
Och spory błąd
Autor tekstu: Marek Dutkiewicz
Wykonanie: Zespół 2+1
Album: Teatr na drodze
/om/
Foto: od czytelniczki
