Mały kazuar i rocznica śmierci Jana Żabińskiego
W Stołecznym Ogrodzie Zoologicznym im. Antoniny i Jana Żabińskich w Warszawie ciągle coś się dzieje. Zwłaszcza teraz, latem, gdy wiele młodych zwierząt przychodzi na świat. Niestety radość z narodzin przeplatana jest często smutkiem z powodu śmierci niektórych mieszkańców ogrodu.
Baby boom w ptaszarni
Trwa baby boom w ptaszarni stołecznego ZOO. W połowie lipca wykluło się pisklę kazuara hełmiastego. Maluch dzielnie podąża za swoim tatą. Dokładnie tak, tatą a nie mamą, ponieważ u kazuarów to samiec wysiaduje jaja i opiekuje się pisklętami. Samica zupełnie nie interesuje się swoimi dziećmi. Co więcej stanowi potencjalne zagrożenie dla samca i młodych. Z tego też powodu mama nowo wyklutego pisklaka została tymczasowo oddzielona od swojego partnera.
Narodziny małego kazuara to duże wydarzenie i powód do radości. Trzeba bowiem wiedzieć, że te ptaki trudno rozmnażają się w niewoli. Trudno dobrać parę, a jaja często są niezalężone lub niszczone przez rodziców. Dlatego, choć kazuary można podziwiać aż w 55 europejskich ogrodach zoologicznych, tylko w dwóch z nich wykluły się pisklęta. Jednym z tych ogrodów jest warszawskie ZOO.
Kazuary hełmiaste (Casuarius casuarius) w naturze zamieszkują północno-wschodnią Australię, Nową Gwineę, Wyspy Aru, a także indonezyjską wyspę Seram. Te duże ptaki – samiec waży około 58 kg – są samotnikami. Trudno je spotkać w naturze, ponieważ są bardzo płochliwe. Zresztą spotkanie z kazuarami nie jest bezpieczne, ponieważ zagrożone nie wahają się zaatakować. A mają potężne nogi uzbrojone w duże i ostre pazury. Podobnie jak strusie, kazuary nie potrafią latać.
Pisklę kazuara z ojcem
Niedawno przyszły również na świat małe bataliony. Te niezwykle ciekawe ptaki również rozmnożono tylko w nielicznych ogrodach zoologicznych. Dlatego ich narodziny w warszawskim ZOO także można uznać za sukces hodowlany. W żadnym innym polskim ZOO nie doczekano się przychówków tych ptaków. Warszawskie pisklęta bataliona szybko rosną i już niedługo dołączą do dorosłych ptaków na ekspozycji w pawilonie ptaszarni.
Bataliony (Calidris pugnax) są ptakami wędrownymi. Lęgi odbywają w północnej i północno-wschodniej Europie oraz Syberii, po Morze Ochockie i Cieśninę Beringa. Zimują w Europie Zachodniej, Afryce Północnej i Subsaharyjskiej, na Bliskim Wschodzie, w Indiach i Azji Południowo-Wschodniej aż po Wielkie Wyspy Sundajskie i Filipiny.
Najbardziej ciekawe są zachowania godowe tych ptaków. W okresie lęgowym samcom wyrastają piękne kołnierze z piór. Co ciekawe, nie ma wtedy dwóch samców identycznie ubarwionych! Ich szaty godowe mienią się barwami od bieli, beżu, żółci, pomarańczu, po niebieski, purpurowy, czarny, układającymi się w różne wzory.
Śmierć ursona i pampasowca
Życie to – niestety – nie tylko narodziny, ale również śmierć. Jakiś czas temu odszedł z tego świata urson imieniem Wilson. Samiec miał problemy z przewodem pokarmowym. Stracił apetyt. Pomimo starań opiekunów i lekarza weterynarii stan zwierzaka pogarszał się z dnia na dzień. Niestety nie udało się go uratować. Sekcja wykazała u niego trwałe uszkodzenie wątroby, najprawdopodobniej pochodzenia metabolicznego.
Urson amerykański (Erethizon dorsatum) jest gryzoniem i dalekim krewniakiem jeżozwierza. Podobnie jak on posiada na ciele ostre kolce, ale nie tak długie. Dlatego bywa również nazywany jeżozwierzem nadrzewnym (świetnie się wspina i lubi przebywać w koronach drzew). Jego ojczyzną jest Ameryka Północna. Jest wyłącznie roślinożerny.
Urson Wilson (po lewej) i Pampasowiec Chappi (po prawej)
Mniej więcej w tym samym czasie pogorszył się stan zdrowia samca pampasowca grzywiastego, Chappiego. Badanie RTG wykazało liczne zmiany nowotworowe w płucach. Jego też nie udało się już uratować.
Pampasowiec grzywiasty (Chrysocyon brachyurus) należy do rodziny psowatych. Dawniej zwany był wilkiem grzywiastym, jednak z wilkiem ma niewiele wspólnego poza pewnym zewnętrznym podobieństwem. Badania genetyczne wykazały, że pampasowiec nie jest blisko spokrewniony z żadnym z pozostałych psowatych.
Ojczyzną tego gatunku są południowa Brazylia, Paragwaj i Boliwia. Wyróżnia się wyjątkowo długimi nogami i lisio rudą sierścią. Jest drapieżnikiem, polującym na małe ssaki i ptaki. Nie gardzi jednak również pokarmem roślinnym – chętnie zjada owoce.
Rocznica śmierci Jana Żabińskiego
26 lipca 2023 roku minęło 49 lat od śmierci Jana Żabińskiego. Były dyrektor warszawskiego ogrodu zoologicznego zmarł o godzinie 7.20 w swoim mieszkaniu na Mokotowie. Zachował się w ludzkiej pamięci nie tylko jako świetny człowiek, który miał ogromny wpływ na rozwój stołecznego ZOO. Na świecie znany jest równie jako człowiek wielkiego serca.
Razem ze swoją żoną, Antoniną, podczas okupacji niemieckiej w czasie II Wojny Światowej, udzielał schronienia warszawskim Żydom. Małżonkowie brali również aktywny udział w organizowaniu ucieczek Żydów z warszawskiego Getta. Uciekinierzy ukrywali się w piwnicy domu, w którym mieszkali Żabińscy, a który znajdował się na terenie ZOO.
Antonina i Jan Żabińscy
Za poświęcenie się ratowaniu Żydów w czasie wojny, Antonina i Jan Żabińscy zostali nagrodzeni międzynarodowym tytułem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata oraz polskim tytułem Sprawiedliwego. (Czytaj „Antonina i Jan Żabińscy w gronie Sprawiedliwych”).
Jacek P. Narożniak
Lokalny Portal Informacyjny w Warszawie
Źródło i foto: warszawskie ZOO
