Młodzi Polacy rzadko są szczęśliwi!
Okres pandemii mamy już na szczęście za sobą. Okazuje się jednak, że jej zakończenie i powrót do szkół nie poprawiło stanu psychicznego polskich uczniów – wskazują najnowsze wyniki ogólnopolskich badań naukowych jakości życia dzieci i młodzieży, które zaprezentował Rzecznik Praw Dziecka, Mikołaj Pawlak na konferencji naukowej w Toruniu, w ramach obchodów Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka.
Koniec pandemii nie poprawił stanu psychicznego młodych Polaków
Przedstawione wyniki są częścią rozpoczętego w trakcie pandemii cyklu największych od dwóch dekad ogólnopolskich badań naukowych jakości życia młodych Polaków. W 2023 roku dodatkowym elementem było pierwsze w Polsce badanie wzajemnych stosunków uczniów polskich i ukraińskich od czasu wybuchu wojny na Ukrainie i masowego napływu ukraińskich uchodźców do Polski. Badania te przeprowadzono na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka.
Niestety, wyniki nie są zbyt optymistyczne. Wynika z nich, że tylko sześciu na dziesięciu polskich uczniów uznaje swoje życie za szczęśliwe. Najmniej powodów do radości ma polska młodzież. Aż 21% młodych osób wskazało, że wcale nie cieszy się z życia. Co dziesiąty uczeń ma ciągle zły nastrój i brakuje mu ochoty do zabawy. Co trzeci uczeń czuje się czasami tak źle, że nic mu się nie chce robić i ma wszystkiego dość. Aż co piąty uczeń nie jest też zadowolony z tego jak wygląda, a najgorszą ocenę własnej osoby mają dziewczęta ze szkół średnich (39 %).
Lepiej wygląda relacja młodych uczniów z rodzicami i opiekunami. Co prawda aż co piąty ankietowany uczeń (19%) wciąż czuje niedosyt pod względem czasu poświęcanego im przez rodziców, jednak zdecydowana większość młodych ludzi deklaruje, że są dobrze i sprawiedliwie traktowani przez opiekunów (72%). Także 7 na 10 uczniów mogło porozmawiać z rodzicami, kiedy tylko miało chęć (69%).
Sześciu na dziesięciu uczniów uważa również, że dobrze układa im się w szkole, a 45%, że było zadowolonych z pobytu w niej. Zdecydowanie częściej dotyczyło to najmłodszych uczniów. Najmniej zadowolona jest też młodzież ze szkół średnich. Większość badanych deklaruje dobre relacje z nauczycielami (66%).
Jak czują się uczniowie ukraińscy?
W tym roku, ze względu na duży napływ uchodźców z Ukrainy, badania zlecone przez Rzecznika Praw Dziecka, objęły również wzajemne relacje uczniów polskich i ukraińskich. To pierwsze tak szeroko zakrojone badanie od wybuchu wojny na Ukrainie.
Okazało się, że integracja ukraińskich dzieci z polskimi ma miejsce tylko podczas szkolnych zajęć. Niestety, po lekcjach kontakty między Ukraińcami i Polakami są znikome. Zdecydowana większość polskich uczniów (aż 60%) spędza wolny czas z polskimi rówieśnikami, a nie z pochodzącymi z Ukrainy.
Młodzi Polacy twierdzą, że rzadko mają okazję do wspólnych kontaktów z Ukraińcami. Dlatego nie są pewni, jak postrzegają ich koledzy z Ukrainy. Tylko nieco ponad połowa odpowiadających uważa, że jest akceptowana przez dzieci i młodzież zza wschodniej granicy. Aż 45% uczniów z Polski twierdzi, że są obojętni dla kolegów z Ukrainy.
Wielu z ankietowanych polskich uczniów nie wie, co ma myśleć o możliwości pozostania kolegów i koleżanek z Ukrainy na stałe w Polsce (56%). Za pozostaniem tych dzieci i młodzieży w Polsce jest co piąty uczeń, jednak tyle samo osób jest przeciwko. Jeden na trzech przyznał, że nie interesują go ukraińscy rówieśnicy, a częściej takiej odpowiedzi udzielała młodzież w szkołach średnich.
Ogólnie jednak młodzi Polacy mają pozytywny stosunek do dzieci i młodzieży z Ukrainy. Deklarują, że chętnie pomogliby rówieśnikom z Ukrainy, gdyby ktoś ich krzywdził. Uważają także, iż przyjezdni im nie przeszkadzają i mogą funkcjonować w ich otoczeniu.
Oczywiście badania objęły również uczniów z Ukrainy, których zapytano o to, co myślą o swoim pobycie w Polsce i relacjach z polskimi rówieśnikami. Większość z nich odpowiedziała, że czuje się dobrze w polskich szkołach, ale po lekcjach raczej nie spotykają się z polskimi kolegami i koleżankami.
17% uczniów z Ukrainy twierdzi, że nie ma polskich kolegów i koleżanek. 31% nie odwiedza ich w polskich domach. W czasie wolnym 45% młodych Ukraińców wybiera towarzystwo rówieśników z Ukrainy. Tylko 10% spotyka się tylko z Polakami. 4% uważa, że polscy uczniowie ich nie akceptują, a kolejne 4% doświadcza dokuczania i przykrych słów. Niemniej jednak 40% ukraińskich uczniów uważa, że polscy uczniowie są wobec nich bardzo przyjaźni.
Z kolei na pytanie o relacje z polskimi nauczycielami, 58% ukraińskich uczniów odpowiedziała pozytywnie. Negatywne relacje z nauczycielami zadeklarował tylko co dziesiąty Ukrainiec. 42% dzieci ukraińskich uchodźców uważa, że polska szkoła zdecydowanie się różni od ukraińskiej. Tylko 2% nie zna języka polskiego, a 17% zna słabo, jednak nie przeszkadza to jednak w zrozumieniu nauczycieli. Prawie połowa Ukraińców uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych.
Ukraińscy uczniowie zostali ponadto zapytani o sytuację materialną swojej rodziny. Na to pytanie najczęściej odpowiadali, że pieniędzy wystarcza na wszystkie wydatki (57%). Tylko 39% twierdziło, że pieniądze mają tylko na bieżące wydatki. 4% określa swoją sytuację materialną jako bardzo trudną. Połowa młodych uchodźców osiedliła się w dużych miastach (48%), w mniejszych miejscowościach mieszka 49% młodych Ukraińców, na wsi zaś zaledwie 4%. 45% młodych Ukraińców chce pozostać w Polsce, a co trzeci wrócić do ojczyzny.
Ogólnie – jak wykazały badania – ukraińscy uczniowie są w dość dobrej kondycji psychicznej, choć oczywiście miewają też poważne problemy. 3% z nich nigdy nie odczuwa radości, a 13% rzadko. Kiepski nastrój miewa co piąty uczeń, a co dziesiąty bardzo często odczuwa smutek albo czuje się samotny.
Badaniami jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce objęto ponad 4600 polskich uczniów oraz 3000 uczniów ukraińskich w szkołach podstawowych i średnich w całej Polsce.
/JPN/
lokalny serwis informacyjny w Warszawie, gazeta Mieszkaniec
Źródło: Biuro Rzecznika Praw Dziecka
Foto: Pixabay
