Czy i na jak długo przysługuje auto zastępcze z OC sprawcy wypadku, w przypadku szkody całkowitej pojazdu?
Czytelnicy pytają – radca prawny
Marcin Kluś odpowiada.
Czy i na jak długo przysługuje auto zastępcze z OC sprawcy wypadku, w przypadku szkody całkowitej pojazdu?
Na wstępie należy wskazać, że ze szkodą całkowitą mamy do czynienia wówczas, gdy pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy, albo gdy koszty naprawy w chwili ustalenia kwoty odszkodowania przekraczają wartość rynkową pojazdu w dniu szkody.
Zgodnie z art. 361 Kodeksu cywilnego, obowiązany do odszkodowania (w tym przypadku ubezpieczyciel OC sprawcy wypadku) ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a naprawienie szkody obejmuje zarówno straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W oparciu powyższe, należy przyjąć, że wydatki poniesione na uzyskanie pojazdu zastępczego przy tzw. szkodzie całkowitej, które by nie powstały bez tego zdarzenia, prowadzą do straty związanej z wypadkiem i należy się ich zwrot.
Nie ma natomiast przepisu, który wskazuje okres uzasadnionego najmu auta zastępczego, za który odpowiada sprawca szkody. Z wytycznych Sądu Najwyższego wynika, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy OC posiadacza pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego.
Sąd Najwyższy wskazuje, że w każdym przypadku okoliczności te mogą być różne i że ustalenie powyższego powinno być uzależnione m.in. od indywidualnej sytuacji poszkodowanego, w której się znalazł po wypadku i czasu, którego poszkodowany faktycznie potrzebował, aby zakupić inny pojazd mechaniczny.
Jednocześnie należy podkreślić, że sam fakt wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela z tytułu doznanej szkody nie powoduje automatycznie utraty roszczeń z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Nabycie nowego pojazdu wymaga bowiem podjęcia określonych czynności organizacyjnych, co wymaga czasu, dlatego można się domagać zwrotu kosztów najmu auta zastępczego poniesionych także po wypłacie odszkodowania.
Zakład ubezpieczeń nie powinien również wyznaczać automatycznie zakresu czasowego odpowiedzialności z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego (np. 7 dni od dnia wypłaty odszkodowania za uszkodzony pojazd), przy pominięciu innych obiektywnych czynników, wpływających na okres niemożności korzystania z własnego pojazdu przez poszkodowanego.
W okolicznościach konkretnej sprawy ten czas może być dłuższy.
