Czy szpital może odmówić przyjęcia pacjenta i z jakimi ewentualnie konsekwencjami to się wiąże?
Czytelnicy pytają – radca prawny
Marcin Kluś odpowiada.
W dobie epidemii koronawirusa pojawia się wiele sygnałów o nieprzyjęciu pacjenta do szpitala. Czy szpital może odmówić przyjęcia pacjenta i z jakimi ewentualnie konsekwencjami to się wiąże?
Szpital ma taką możliwość ale tylko w ograniczonych sytuacjach, tj. wówczas kiedy stan pacjenta nie wymaga hospitalizacji lub brakuje wolnych łóżek, a pacjent nie wymaga niezwłocznego przyjęcia. Jednak zgodnie z art. 15 Ustawy o działalności leczniczej, podmiot leczniczy nie może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która potrzebuje natychmiastowego udzielenia takiego świadczenia ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia. Od tego przepisu ustawodawca nie przewidział żadnego wyjątku.
Jeżeli w wyniku nieuzasadnionej odmowy przyjęcia pacjenta do szpitala dojdzie do pogorszenia stanu zdrowia, pacjent ma prawo do dochodzenia od podmiotu leczniczego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (cierpienie fizyczne i psychiczne), a także odszkodowania za koszty wynikłe z doznanego uszczerbku na zdrowiu lub rozstroju zdrowia (np. z tytułu zwiększonych potrzeb na leczenie, sprzęt medyczny, rehabilitację lub utraconych dochodów w związku pogorszeniem stanu zdrowia, wydłużeniem leczenia i brakiem zarobków).
W przypadku śmierci pacjenta w wyniku nieprzyjęcia do szpitala, roszczeń z tym związanych może dochodzić rodzina zmarłego. Katalog tych roszczeń został zawarty w art. 446 Kodeksu cywilnego i obejmuje zarówno zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w związku z utratą osoby najbliższej, pokrycie kosztów leczenia i pochówku, stosownej renty, a także odszkodowania, jeżeli wskutek śmierci pacjenta nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.
Odpowiedzialność w powyższym zakresie, oprócz szpitala, może ponieść również lekarz, który zdecydował o odmowie przyjęcia pacjenta do podmiotu leczniczego. Obowiązek lekarza w powyższym zakresie wynika z art. 30 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którym, lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. O powyższym stanowi również Kodeks Etyki Lekarskiej, z którego wynika, że lekarz nie może odmówić pomocy lekarskiej w przypadkach nie cierpiących zwłoki, jeśli pacjent nie ma możliwości uzyskania jej ze strony instytucji powołanych do udzielania pomocy.
Zakres odpowiedzialność lekarza w tej sytuacji może być uzależniony od umowy, na podstawie której świadczył usługi medyczne na rzecz szpitala.
Autorem publikacji jest radca prawny Marcin Kluś, specjalizujący się w sprawach cywilnych, o błędy medyczne i szkody komunikacyjne.
