Przyszłem wcześniej, gdyż nie miałem co robić… TYMczasem odszedłeś…
Kaowiec z „Rejsu”, Zenek z „Nie ma róży bez ognia”, Ryszard Ochódzki – prezes klubu sportowego „Tęcza” z „Misia”, to niezapomniane role wykreowane przez Stanisława Tyma, a zdaniami z powyższych filmów, na co dzień, posługuje się wielu Polaków.
6 grudnia br. cały kraj obiegła informacja dotycząca śmierci legendy polskiego kina i rodzimej komedii, Stanisława Tyma. Ten wielki mistrz satyry, niezapomniany aktor, scenarzysta i felietonista odszedł w wieku 87 lat.
Nie wszyscy wiedzą, że ten niezwykły człowiek, który swoją inteligencją, ironią i błyskotliwym humorem zapisał się na stale w historii polskiej kultury, wspólnie z Jerzym Turkiem wylansował pewną szafę na Pradze Południe …a konkretnie na terenie Klubu Sportowego Orzeł. To tam w 1980 r. powstała pierwsza część trylogii o Ryszardzie Ochódzkim – „Miś” wg scenariusza Stanisława Barei. Kolejne części to „Rozmowy kontrolowane” (1991 r.) oraz „Ryś” (2007 r.).
Gdzie stoi szafa do której śpiewał Wacław Jarząbek?
„Miś” powstał w czasach przemian społeczno-politycznych w Polsce. Cały film jest w zasadzie legendą, a cytatami operujemy w codziennym życiu. Jedną z kultowych scen jest ta, w której Wacław Jarząbek śpiewa o Prezesie klubu „Tęcza” w gabinecie Ochódzkiego do… szafy. Nie wszyscy wiedzą, że zarówno gabinet jak i szafa istnieją do dziś. Mebel stoi od wielu lat w tym samym miejscu, w budynku administracyjnym Stadionu Podskarbińska (dawniej Orzeł) na Pradze-Południe. W gabinecie znajdują się oryginalne meble gdańskie z kultową szafą, do której trener II klasy śpiewał słynne: Łubu dubu, łubu dubu, niech żyje nam prezes naszego klubu. Niech żyje nam! To śpiewałem ja – Jarząbek.
– Gabinet Ochódzkiego cieszy się dużym zainteresowaniem. Można go oglądać przy okazji różnych wydarzeń takich jak Finał WOŚP, Noc Muzeów czy przy okazji różnych wydarzeń mających miejsce na stadionie. Nie mieliśmy jednak zgłoszeń, żeby należało go udostępniać częściej – powiedział „Mieszkańcowi” Michał Szweycer z UD Praga-Południe.
Stanisław Tym
Urodziłem się w Małkini w 1937 roku w lipcu. Znaczy, w połowie lipca. Właściwie w drugiej połowie lipca. Dokładnie 17 lipca – mówił Stanisław Tym w filmie Rejs.
Powstanie podczas niemieckiej okupacji przeżył w piwnicy. Przetrwał obóz w Pruszkowie i wywózkę. Po powrocie do Warszawy zdał maturę mając 15 lat. Studiował chemię na Politechnice, technologię rolnictwa na SGGW i socjologię. Żadnego kierunku nie ukończył. Dostał się do warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Wyrzucono go po dwóch latach za brak postępów. Jan Świderski, opiekun roku, uznał, że Tym nie nadawał się na aktora, bo brak mu talentu. Eksternistyczny egzamin aktorski zdał w 1964 r.
Do kina i felietonu dotarł poprzez kabaret. Jeszcze pracując jako bramkarz i szatniarz w klubie Stodoła, proponował skecze Studenckiemu Teatrowi Satyryków.
Współautor tekstów i aktor kabaretów Owca, Dudek, Lopek i Wagabunda. Autor skeczy, sztuk teatralnych i radiowych słuchowisk. Felietonista tygodnika „Wprost”, dziennika „Rzeczpospolita” oraz „Polityki”. Był na liście autorów, którzy byli pod szczególnym nadzorem peerelowskiej cenzury.
Laureat nagród, m.in. za najlepszy scenariusz do filmu „Rozmowy kontrolowane”, Nagrody Kisiela dla najlepszego publicysty w 1998 r., nagrody telewizyjnego Pegaza za poczucie humoru i przenikliwość umysłu w 2002 r. W roku 2007 otrzymał nagrodę honorową Specjalny Miś na 5. Festiwalu Filmów Komediowych i Niezależnych „Barejada” w Jeleniej Górze, za kontynuację dzieła Stanisława Barei. W roku 2010 otrzymał tytuł Mistrza Mowy Polskiej, w 2021 nagrodę 100-lecia ZAIKS-u, a w 2022 Medal Wolności Słowa fundacji Grand Press.
Karierę filmową zaczął od epizodu w „Cafe Pod Minogą” w 1959 r. Służbowo, statkiem, popłynął w filmie Rejs w roku 1970. Jako samodzielny reżyser filmowy zadebiutował filmem „Ryś”. Andrzejowi Wajdzie podpowiedział pierwsze zdanie oscarowej przemowy. Ostatnim filmem Tyma, w którym zagrał pijaka, jest Miasto w reżyserii Marcina Sautera.
/om/
Foto: otwierające: OSiR Praga-Południe, gazeta Mieszkaniec, Stanisław Tym – wikimedia.org / Jarosław Roland Kruk, licence CC BY SA 3.0
gazeta Mieszkaniec. warszawskie informacje
