Rzeczy do zabawy
Do 10 kwietnia w Muzeum Warszawskiej Pragi przy ul. Targowej 50/52 można zobaczyć wystawę „Rzeczy do zabawy. Edward Manitius i jego wytwórnia”.
Lata 20. i 30. XX wieku to okres tworzenia polskiej branży zabawkarskiej. W tym czasie w Warszawie działalność prowadziło ponad 30 firm produkujących zabawki metalowe, drewniane, gumowe, papierowe, tekstylne, mechaniczne oraz gry planszowe. Ekspozycja przybliża trendy panujące w tamtym czasie na rynku i w ciekawy sposób opowiada o firmie Manitiusa prowadzonej przez założyciela i jego rodzinę w kamienicy przy ulicy Kępnej 15.
Wyjątkowość wytwórni i jej produktów wynikała z faktu, że nie był to ani tradycyjny zakład rzemieślniczy, ani fabryka nastawiona na masową produkcję. Założona w 1926 r. Wytwórnia Zabawek Manitiusa realizowała autorskie projekty właściciela.
Projektowane i produkowane przez niego zabawki, pomoce szkolne i gadżety reklamowe wyróżniały się innowacyjnością i niezwykle wysoką jakością wykonania. Dzięki umiejętnemu zarządzaniu oraz łączeniu produkcji zabawek z produkcją opakowań na słodycze oraz gadżetów reklamowych, firmie udało się przetrwać Wielki Kryzys Gospodarczy lat 1929-33. Największym uznaniem odbiorców cieszyły się kolorowe drążone figurki zwierząt, które były jednocześnie zabawkami, opakowaniami na słodycze i ozdobnymi drobiazgami. Manitius współpracował z fabrykami czekolady Wedel oraz Fuchs.
W całym okresie swego działania zakład Manitiusa wyprodukował ponad 200 różnych modeli wyrobów z drewna, przede wszystkim zabawek, ale także i kołysek, łóżeczek czy krzesełek dla dzieci.
W 1950 roku wytwórnia została upaństwowiona, a właścicielowi zabroniono do niej wstępu.
Eksponaty pochodzą ze zbiorów Muzeum Warszawskiej Pragi i Muzeum Zabawy i Zabawek w Kielcach oraz z prywatnych kolekcji. Ponadto na wystawie znalazły się też prace wykonane przez studentki i studentów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, którzy zainspirowali się projektami Manitiusa. Jest to pierwsza prezentacja największej w Polsce kolekcji dzieł i pamiątek po legendarnym warszawskim twórcy.
Katarzyna Nowińska
Edward Tadeusz Manitius (1902–1975) – przemysłowiec, projektant. Urodził się, wychował, niemal całe życie mieszkał i pracował w rodzinnej kamienicy na Pradze. Pochodził z zasłużonej warszawskiej rodziny ewangelickiej. Jego dziadek był superintendentem generalnym (zwierzchnikiem) Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Królestwie Polskim. Ojciec był inżynierem chemikiem, dyrektorem emalierni w praskich fabrykach Wulkan i Labor.
Źródło i fot: Muzeum Warszawy
