Tablica pamięci
O godzinie, w której przychodzi do nas jesień: 22 września o 16.00 na terenie naszej szkoły odsłonięto pamiątkową tablicę. Nie znaliśmy wcześniej, chociaż szkoła istnieje już wiele lat, tragicznych losów żydowskich dzieci w istniejącym na tym terenie przed wojną sanatorium.
Tutaj dzieci zagrożone gruźlicą i innymi chorobami płuc, tak powszechnymi w tamtych latach, odzyskiwały zdrowie. Było to dla nich, patrząc na obecny falenicko-miedzeszyński krajobraz, miejsce pełne leśnego uroku, słońca, z dala od zatłoczonego i zadymionego miasta. W fabularyzowanym filmie dokumentalnym Aleksandra Forda „Droga młodych” miejsce to ożywa na nowo. Położone z dala od innych zabudowań, wśród lasów sosnowych, na suchym terenie, kilometr od stacji kolejowej. W ciepłe letnie dni dzieci jadały wspólne posiłki na werandzie budynku. W ogrodzie pod kierunkiem nauczycieli same uprawiały warzywa, hodowały kury i króliki. W beztroskich letnich dniach sierpnia 1942 roku, echa okrutnej wojny jeszcze nie dotarły do sielskiego życia pensjonariuszy sanatorium im. Medema w Miedzeszynie. Aż do 20 sierpnia 1942 roku. W tym dniu 200 dzieci wraz z całym personelem, w ramach likwidacji falenickiego getta wywieziono do niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Lato dla nich się skończyło.
W latach 70’ zabudowania sanatorium wyburzono.
Dzisiaj możemy upamiętnić tamto wydarzenie, aby ocalić resztki wspomnień od zapomnienia. Pierwsze godziny astronomicznej jesieni, pierwszy jesienny deszcz, a po nim widoczna nad szkołą imponująca tęcza – uczestniczyły wraz z nami w tej wzruszającej uroczystości. Zjawiska te, szczególnie ogromną tęczę na niebie, odczytaliśmy jako uśmiech zgładzonych niewinnie dzieci z sanatorium – do nas. Tamte dzieci na obecnym naszym terenie miały polanę do zabaw. My dzisiaj także się tutaj bawimy. Mamy przepiękny plac zabaw, o jakim się tamtym dzieciom nie śniło.
Później oczywiście były przemówienia i kwiaty. W imieniu lokalnej społeczności przemawiały osoby zaangażowane w powstanie oraz wykonanie tablicy: Paweł Przyrowski, Bella Szwarcman-Czarnota. Przemawiał burmistrz dzielnicy Wawer Łukasz Jeziorski. Wraz z przewodniczącym Samorządu Szkolnego SP nr 216 Szymonem Charęzą tablica, którą zaprojektował Andrzej Rukowicz, została symbolicznie odsłonięta. Od tego momentu Szkoła Podstawowa nr 216 przy ul. Wolnej 36/38 stała się niejako gospodarzem tego monumentu. Na naszym terenie bowiem zaplanowano miejsce godne dla upamiętnienia pomordowanych dzieci. Powstał symboliczny pomost, dla pielęgnowania pamięci przez współczesne dzieci o swoich rówieśnikach sprzed ponad 70 lat.
„Witamy Cię, nowoprzybyły kolego”… tak głosił napis przy wejściu do sanatorium. My też teraz witamy w naszej szkole pamięć o Was i obiecujemy, że o Was nie zapomnimy: „W imieniu społeczności uczniowskiej naszej szkoły DEKLARUJEMY, że dołożymy wszelkich starań by dbać o pomnik, upamiętniający dzieci, nauczycieli, wychowawców, lekarzy i pracowników sanatorium, które znajdowało się przed II wojną światową na terenie naszej szkoły”. Oto treść deklaracji złożonej uroczyście przez naszych uczniów reprezentowanych przez Samorząd Szkolny. B.G.
