Uczniowie z Ukrainy w warszawskich szkołach
W warszawskich szkołach uczy się już ponad sześć tysięcy ukraińskich dzieci, które razem z rodzinami uciekły przed wojną w swoim kraju – taką informację przekazała we wtorek, 15 marca na konferencji prasowej wiceprezydentka Warszawy, Renata Kaznowska.
Edukacja dzieci uchodźców w Warszawie i w całej Polsce to jeden z najważniejszych problemów do rozwiązania, między innymi ze względu na barierę językową. Jak w tej chwili przedstawia się sytuacja najmłodszych uchodźców z Ukrainy?
Coraz więcej ukraińskich dzieci w warszawskich szkołach!
Według oficjalnych danych, obecnie do warszawskich placówek oświatowych przyjęto łącznie 6284 dzieci i nastolatków z Ukrainy. 1458 trafiło do przedszkoli, 4322 uczy się w szkołach podstawowych, 501 w szkołach ponadpodstawowych, a trzy w szkołach specjalnych. W samej tylko dzielnicy Targówek do szkół zgłoszono 600 dzieci i młodych ludzi z Ukrainy, a do białołęckich szkół i przedszkoli zgłoszono 500 ukraińskich dzieci, 273 spośród nich już uczęszcza do białołęckich placówek.
Trzeba w tym miejscu jednak zaznaczyć, że są to dane z dnia 15 marca 2022 roku, a sytuacja zmienia się z dnia na dzień. Jeszcze w poniedziałek, 14 marca do szkół na Targówku poszło 472 uczniów z Ukrainy. Dziennie przybywa u nas około 100 małych uchodźców z Ukrainy
– o czym poinformował “Mieszkańca” rzecznik prasowy Dzielnicy Targówek, Rafał Lasota.
W całej Warszawie do szkół przyjmowanych jest około tysiąca ukraińskich dzieci dziennie. Niestety, bardzo trudno przewidzieć, co będzie się działo dalej. Nikt nie jest w stanie powiedzieć, jak obecna sytuacja będzie wyglądała jutro!
Pytanie brzmi, czy warszawskie placówki oświatowe są w stanie przyjąć tak dużą liczbę dzieci z Ukrainy. Zgodnie z informacją przekazaną na wtorkowej konferencji prasowej przez Renatę Kaznowską, Warszawa przygotowała około 44 tys. miejsc. Wiceprezydentka podkreśliła też, że dotychczas w stołecznych placówkach oświatowych istnieje obecnie 84 oddziałów przygotowawczych dla dzieci cudzoziemców.
Na warszawskiej Białołęce do tej pory chęć nieodpłatnego przyjęcia dzieci – i w pierwszym okresie także bezpłatnego wyżywienia – zgłosiło ponad 20 niepublicznych przedszkoli.
Jeśli chodzi o uczniów, to dla starszych dzieci z klas 4-8 utworzyliśmy na początek 4 oddziały przygotowawcze w Szkole Podstawowej nr 361 przy ul. Ruskowy Bród. Zajęcia ruszyły dziś. Zajęcia przygotowujące uczniów obcokrajowców odbywają się według wystandaryzowanych dokumentów, przygotowanych scenariuszy lekcji z myślą o uczniach, którzy nie mówią po polsku. Pracują tu nauczyciele, którzy mówią w języku ukraińskim. Zgłosiło nam się też ponad 20 uczniów do liceum. W tym tygodniu planujemy uruchomienie nowej klasy w liceum przy ul. Ostródzkiej. Tu też ruszą oddziały przygotowawcze. Wszystko po to, by ukraińscy uczniowie przygotowali się do dołączenia od nowego roku szkolnego do klas w polskim systemie szkolnictwa – powiedziała “Mieszkańcowi” Marzena Gawkowska, rzeczniczka prasowa Urzędu Dzielnicy Białołęka.
Zdalna edukacja młodych Ukraińców
Nie wszystkie dzieci i nastolatkowie z Ukrainy zapisywane są do polskich szkół. Niektóre korzystają z nauki zdalnej. Ukraińskie Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z Google otworzyło specjalną platformę, na której uczniowie z Ukrainy będą mieli możliwość kontynuowania nauki w takiej formie.
Ukraińscy uczniowie w Polsce – największe problemy
Zdecydowanie największym problemem przy nauczaniu dzieci i nastolatków z Ukrainy w Polsce jest bariera językowa, co pokreśliła również wiceprezydentka Kaznowska. Tylko niewielu najmłodszych uchodźców z Ukrainy, choćby tylko w podstawowym stopniu, potrafi się porozumieć w języku polskim. Jeszcze mniej jest nauczycieli, znających język ukraiński. Trudno w takiej sytuacji mówić o efektywnej nauce dzieci i nastolatków z Ukrainy!
Jeśli chodzi o młodsze dzieci z klas 1-3, dołączają do klas w szkołach w rejonie swojego zamieszkania. Te młodsze dzieci lepiej sobie radzą z barierą językową i szybciej adaptują się w nowym miejscu. Zdarzają się też przypadki, kiedy starsze dzieci dołączają do rejonowych szkół. Dzieje się tak wtedy, gdy te starsze dzieci radzą sobie z językiem polskim i opiekunowie nie chcą rozdzielać rodzeństwa – mówi rzeczniczka Urzędu Dzielnicy Białołęka.
Problemem jest również różnica programowa między polskim systemem nauczania a ukraińskim systemem nauczania.
Uczniowie z Ukrainy, którzy zaczynają się uczyć w polskich szkołach, wchodzą w polski system oświatowy – powiedział “Mieszkańcowi” Rafał Lasota, rzecznik Dzielnicy Targówek. – Oczywiście można im pomóc w kwestii języka, ale nie innego programu. Jeśli zostaną w Polsce będą musieli uczyć się zgodnie z obowiązującym w naszym kraju systemem nauczania.
Słowa rzecznika Dzielnicy Targówek potwierdza Anna Ostrowska, rzeczniczka prasowa Ministerstwa Edukacji i Nauki.
Osoby niebędące obywatelami polskimi, a podlegające obowiązkowi szkolnemu albo obowiązkowi nauki, korzystają z nauki i opieki w publicznych szkołach w Polsce na warunkach obywateli polskich. Jest to określone w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910, 1378) oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (Dz. U. z 2020 r. Poz. 1283) – powiedziała “Mieszkańcowi”.
Nauczyciele ze znajomością języka ukraińskiego
Kolejnym problemem jest niedostatek nauczycieli w Warszawie. (I to nie tylko tych, którzy znają język ukraiński, czy chociażby język rosyjski, choć w tej chwili to najważniejsza kwestia). Rozwiązaniem byłoby zatrudnienie nauczycieli z Ukrainy, a wśród uchodźców oni również się znajdują. Wielu z nich ma ogromne doświadczenie nauczycielskie i byliby dużym wsparciem dla polskich szkół.
Niestety, obecnie samorządy nie mają też możliwości zatrudniania nauczycieli z Ukrainy. Zdaniem wiceprezydentki Warszawy, Renaty Kaznowskiej, również ta kwestia będzie wyzwaniem, ponieważ niewielu ukraińskich nauczycieli posługuje się językiem polskim. Pamiętajmy też o tym, że dziś nauczyciel musi mieć nostryfikację dyplomu. W tym zakresie też nie nastąpiły żadne zmiany
– zauważyła na wtorkowej konferencji prasowej wiceprezydentka.
Rozwiązaniem tego problemu jest zatrudnianie osób w charakterze pomocy nauczycielskiej. Jednakże również i w tym przypadku konieczna jest znajomość języka ukraińskiego!
Klasy (oddziały) przygotowawcze dla uczniów z Ukrainy
Jak powiedział dla TVN Minister Edukacji i Nauki, Przemysław Czarnek, najlepszym sposobem przyjmowania dzieci ukraińskich do szkół polskich, zwłaszcza tych dzieci, które nie znają języka polskiego, są oddziały przygotowawcze, szkolne międzyszkolne i międzygminne
.
Wspomaganie nauczania ukraińskich uczniów może być prowadzone zarówno w oddziałach już istniejących, jak i w formie oddziału przygotowawczego, czyli oddziału szkolnego dla osób, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki. Stworzenie takiego oddziału daje uczniowi możliwość dodatkowego wsparcia w zakresie radzenia sobie z trudnościami adaptacyjnymi i przygotowuje dziecko do włączenia do systemu oświaty. Przygotowaliśmy elastyczne rozwiązania w tym zakresie, dzięki czemu nauczanie w oddziale przygotowawczym będzie mogło być prowadzone także w grupie międzyszkolnej. Wszelkie informacje dotyczące kwestii przyjmowania ukraińskich dzieci do polskich szkół można znaleźć na naszej stronie internetowej, a także u kuratorów oświaty. Informacje te mają również dyrektorzy szkół i urzędy wojewódzkie – poinformowała “Mieszkańca” Anna Ostrowska, rzeczniczka prasowa MEiN.
Takie oddziały na terenie Warszawy już powstają.
Dla osób przybywających z zagranicy, podlegających obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, organ prowadzący szkołę organizuje dodatkową, nieodpłatną naukę języka polskiego oraz zajęcia wyrównawcze w zakresie przedmiotów nauczania – dodaje Anna Ostrowska.
Ratusz apeluje o utworzenie klas zerowych dla ukraińskich uczniów
Dziś wystąpiłam do pana ministra edukacji Przemysława Czarnka z prośbą o rozważenie zmian w przepisach
– poinformowała Renata Kaznowska na konferencji prasowej 15 marca 2022 roku. Nowe rozporządzenie umożliwiłoby tworzenie oddziałów przygotowawczych w innych lokalizacjach niż szkoły, w tym również w miejscach, w których ze względu na obowiązujące przepisy jest to niemożliwe.
Prosimy pana ministra, aby bardzo poważnie rozważył, czy nie pójść przykładem wielu europejskich państw i nie utworzyć klas zerowych, żeby w pierwszym roku młodzież uczyła się tylko języka polskiego – zaapelowała. – Oddziały przygotowawcze to tylko w części nauka, to tylko sześć godzin tygodniowo – wyjaśniła.
Wiceprezydentka zaproponowała też, aby rolę asystentów wielokulturowych przy oddziałach zerowych mogli pełnić studenci z Ukrainy, którzy od lat zamieszkują w stolicy i znają dobrze język polski.
Warszawa proponuje również utworzenie szkół ukraińskich w Polsce, w których młodzież z klas maturalnych mogłaby zdawać ukraiński egzamin dojrzałości. Obecnie taka placówka działa w Warszawie przy ambasadzie Ukrainy.
Do czego mają prawo ukraińscy uczniowie?
Edukacja dla dzieci i młodzieży z Ukrainy jest nieodpłatna. Ukraińscy uczniowie mają również prawo do dodatkowych bezpłatnych godzin języka polskiego oraz do nauki w tzw. oddziałach przygotowawczych.
Uczniowie z Ukrainy mogą korzystać z zajęć wyrównawczych w zakresie poszczególnych przedmiotów. Mogą liczyć na pomoc psychologiczno-pedagogiczną w związku z doświadczeniem migracyjnym, udzielaną m. in. przez psychologów, pedagogów i terapeutów pedagogicznych. O zakresie tego wsparcia decyduje dyrekcja szkoły.
Jak zapisać dziecko lub nastolatka z Ukrainy do polskiej szkoły?
Takie pytanie zadaliśmy rzeczniczce prasowej MEiN, Annie Ostrowskiej.
Dzieci ukraińskie mogą w prosty i szybki sposób być zapisane do polskich szkół. Szkoła podstawowa, w rejonie której mieszka dany uczeń, ma obowiązek przyjąć dziecko. Pozostałe szkoły podstawowe i szkoły ponadpodstawowe przyjmują dzieci w miarę posiadania wolnych miejsc. Jeżeli w wybranej szkole nie ma miejsc w danej klasie, należy skontaktować się z urzędem gminy i poprosić o wskazanie szkoły, w której dziecko będzie mogło się uczyć – odpowiedziała.
Już w chwili rozpoczęcia działań wojennych w Ukrainie przygotowaliśmy szereg rekomendacji i informacji skierowanych do rodziców ukraińskich uczniów (zarówno w języku polskim, jak i ukraińskim). Informacje te zostały przekazane do dyrektorów szkół, nauczycieli, kuratorów oświaty i wojewodów. Na naszej stronie internetowej stworzyliśmy specjalną zakładkę „Szkoła dla Was“, w której sukcesywnie zamieszczane są kolejne materiały i informacje skierowane do ukraińskich dzieci i ich rodziców. Dodatkowo wprowadziliśmy takie przepisy, dzięki którym w obecnym roku szkolnym będzie można zwiększyć liczbę dzieci w oddziale przedszkolnym oraz w klasach I-III szkoły podstawowej. Rozwiązania te są podyktowane szybkim włączeniem dzieci z Ukrainy do polskiego sytemu oświaty, szczególnie w sytuacji kiedy nie można utworzyć dla nich oddziału przygotowawczego – dodała.
O tym jak zapisać dziecko z Ukrainy na terenie Polski pisaliśmy już wcześniej.
/jn/
