Urodziny Towarzystwa Przyjaciół Warszawy
58 lat temu zostało założone Towarzystwo Przyjaciół Warszawy. Głównym założycielem organizacji, której „sensem istnienia i najwyższym celem działalności jest dobro Warszawy” był prof. Stanisław Lorentz (1899-1991).
Stanisław Lorentz był wieloletnim dyrektorem Muzeum Narodowego, posłem Stronnictwa Demokratycznego. Podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu działał na rzecz ochrony, ratowania i odzyskiwania skarbów kultury narodowej. W 1945 roku przez 6 lat kierował Dyrekcją Muzeów i Ochrony Zabytków, został również ekspertem Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury.
Jego największym sukcesem (już jako prezesa TPW) było doprowadzenie do odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.
Jak mówił sam Lorentz:
Towarzystwo Przyjaciół Warszawy gromadzi ludzi, którzy pragną poznać przeszłość Warszawy, zrozumieć proces jej przekształcania w teraźniejszości i zapoznać się z wizją Warszawy przyszłości. Członkowie Towarzystwa nie są jednak tylko obserwatorami, lecz pragną przyczynić się do jej rozwoju, czynnie uczestniczyć w dziele rozbudowy miasta, dopomagać w integracji jej mieszkańców i ułatwiać im współżycie, pragną inicjować akcje społeczne i pobudzać obywateli Warszawy do współdziałania w realizacji wielkich zadań, jakie stoją przed nami. W Towarzystwie naszym pragniemy jednoczyć dawnych Obywateli Warszawy i nowych jej mieszkańców, ludzi dojrzałych i młodzież. Szczególną wagę przywiązujemy do pozyskania dla naszych celów młodego pokolenia, które przekaże naszą przyjaźń i miłość do Warszawy następnym generacjom.
15 marca br. obchodzono 30. rocznicę śmierci profesora Lorentza. Z tej okazji Towarzystwo Przyjaciół Warszawy organizuje dzisiaj internetowy wykład na temat postaci profesora. Transmisja z tego wydarzenia będzie dostępna na facebookowej stronie TPW i na YouTube.
Wśród innych założycieli znalazły się tak wybitne osobistości jak m.in. współtwórca grupy poetyckiej „Skamander” – Antoni Słonimski, zastępca prezydenta Starzyńskiego i komisaryczny burmistrz Warszawy w czasach okupacji – Julian Kulski.
Korzenie organizacji sięgają jednak głębiej – w maju 1915 roku powstało Towarzystwo Przyjaciół Pragi. Było to pierwsze towarzystwo „przyjaciół dzielnic”. TPW jest kontynuatorem tych tradycji. Obecnie w całej Warszawie funkcjonuje aż 21 oddziałów Towarzystwa.
Przyjaciele Warszawy swe działania skupiają głównie na kursach wiedzy o Warszawie, przyznawaniu warszawskim szkołom certyfikatów „Varsavianistycznej szkoły”, popularyzowaniu wiedzy o stolicy poprzez spacery, fora dyskusyjne i pracę z dziećmi (Odznaka Młodego Przyjaciela Warszawy).
Towarzystwo ma również swoje odznaki, które wręcza zasłużonym osobom życia publicznego lub działaczom organizacji.
Ostatnio na Placu Zamkowym stanął pomnik profesora Jana Zachwatowicza – był to finał podjętej przez Towarzystwo w 2017 roku i wspieranej przez Radę Warszawy inicjatywy upamiętnienia tej niezwykle zasłużonej dla stolicy postaci.
dr Beata Michalec, radna m.st. Warszawy, prezes TPW w latach 2013-2019:
Przez ten długi okres Towarzystwo wpisało się znacząco w pejzaż Warszawy i Mazowsza na polu kultury i jej krzewienia. Na jego sztandarze widnieje hasło „Przeszłość dla Przyszłości”. Hasło to jest główną dewizą Towarzystwa Przyjaciół Warszawy i podkreśla, że umiłowanie przeszłości ma służyć budowie naszego lepszego jutra. Towarzystwo starało się i stara się zachować niezależność i prowadzić takie działania, które mogły przyciągać ludzi ambitnych, ciekawych świata i zakochanych w Warszawie. Do takich należały niewątpliwie liczne wykłady prowadzone przez autorytety nauki tamtej epoki jak przez Stanisława Lorentza, Stanisława Herbsta, Janusz Durko, Aleksandra Gieysztora. Ludzie masowo przychodzili na wykłady, bo można było na nich usłyszeć wiadomości, które nie mogły przejść przez cenzurę, ale w stosunkowo niewielkim gronie mogły być wygłoszone.
(…) Od ponad 50 lat Towarzystwo organizuje apel pamięci o bohaterskim Prezydencie Warszawy Stefanie Starzyńskim (…)
Towarzystwo Przyjaciół Warszawy zrodziło się z głębokiej miłości i bezinteresownego przywiązania do Warszawy, skupiło i nadal gromadzi ludzi pragnących poznać jej przeszłość, dzień dzisiejszy i perspektywy dynamicznego rozwoju. Sprawa jednak nie w samym pogłębianiu wiedzy przez członków Towarzystwa, oni chcą aktywnie i bezpośrednio być – uczestniczyć w procesie rozbudowy i rozwoju Miasta, inicjować działania społeczne i pobudzać obywateli Warszawy do współdziałania w realizacji ambitnych zadań, jakich ten rozwój wymaga.
