USG – skuteczne narzędzie w walce z rakiem piersi
Dr n. med. Wojciech Majkusiak – specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii. Jest lekarzem z wieloletnim doświadczeniem, które zdobył pracując w klinikach Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Obecnie pomaga rozwiązywać problemy medyczne kobiet w ramach oddziału położniczo-ginekologicznego Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie oraz Centrum Medycznego Boramed przy ul. Bora Komorowskiego 21.
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. W ciągu roku rozpoznaje się go u ponad 20 tys. kobiet w Polsce! Ale można z nim walczyć, w szczególności, jeśli zostanie wcześnie wykryty.
Pierwszym krokiem w diagnozowaniu raka piersi jest samobadanie, kolejnym – badanie USG lub mammografia. O tym dlaczego profilaktyka jest tak ważna, a badanie ultrasonografem istotne, rozmawiamy z ekspertem ginekologii z Centrum Medycznego „Boramed” dr. n. med. Wojciechem Majkusiakiem.
Jak powinna wyglądać profilaktyka badania piersi u każdej zdrowej kobiety?
Samobadanie piersi jest najłatwiej dostępną i najtańszą metodą wczesnego wykrywania raka piersi. Jeśli przyjmiemy, że w badaniu palpacyjnym piersi jesteśmy w stanie wykryć zmiany średnicy 1-2 cm, a tej wielkości zmiany – bez przerzutów do węzłów chłonnych – są wyleczalne w ponad 90% przypadków, to oczywiste jest, że samobadanie piersi powinno być rutynową czynnością każdej kobiety.
Samodzielne badanie piersi należy wykonywać systematycznie, najlepiej w tej samej fazie cyklu miesiączkowego, tj. 2-3 dni po miesiączce, by wykluczyć nadwrażliwość brodawek i bolesność piersi, a w przypadku kobiet niemiesiączkujących raz w miesiącu np. w dniu urodzin.
Z pewnością niepokojące, wymagające dalszej diagnostyki, mogą być stwierdzone w trakcie samobadania: guzki i zgrubienia wyczuwalne w piersi, wokół sutka i pod pachą, obrzęki węzłów chłonnych pod pachą, zmiana kształtu lub wielkości piersi, zmiana kształtu otoczki wokół brodawki, wyciek z brodawki.
Czym różni się mammografia od badania USG piersi? Jakie jest kryterium wyboru jednego lub drugiego badania?
Zarówno mammografia, jak i badanie USG piersi, służą do obrazowania gruczołów piersiowych. Wybór metody zależy przede wszystkim od wieku pacjentki. W czasie życia kobiety, piersi ulegają ciągłym przemianom: inaczej wygląda ich budowa w wieku 20 lat, kiedy jest więcej tkanki gruczołowej, inaczej u kobiety w ciąży, a inaczej po 40. roku życia.
Mammografia wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie, które doskonale „widzi” tkankę tłuszczową, a w niej nawet drobne zmiany, wielkości kilku milimetrów. Udowodniono, że wykonywanie mammografii co 2 lata, redukuje śmiertelność z powodu raka piersi, zwłaszcza u kobiet pomiędzy 50. a 70. rokiem życia.
Obraz w badaniu USG powstaje dzięki ultradźwiękom, jest on efektem różnego stopnia pochłaniania wiązki ultradźwięków. Dopóki w piersiach dominuje tkanka gruczołowa – to jest do około 40. roku życia – wykonujemy badanie USG. Jeśli wykonywane jest profilaktycznie lub w przypadku kontroli, najkorzystniej zgłosić się w pierwszej fazie cyklu, między 5-10 dniem od pierwszego dnia miesiączki.
Jak często powinno się wykonywać badanie USG?
Częstość wykonywania kolejnych badań obrazowych piersi wyznacza uzyskany wynik, tzn. brak widocznych zmian lub ich uwidocznienie. Trzeba pamiętać, że badania te pozwalają rozpoznać charakter zmian (np. torbiel, zmiana lita) dając informację o wskazaniach do ewentualnego pogłębienia diagnostyki np. o pobranie materiału do badania histopatologicznego.
Do przedstawienia wyniku stosuje się system standaryzacji opisów badań diagnostycznych piersi. Na tej podstawie lekarz podejmuje decyzję odnośnie dalszego postępowania, zaleca obserwację, wcześniejszą kontrolę lub kieruje na biopsję w celu weryfikacji zmiany w badaniu histopatologicznym.
