Widok na Pragę (1916 r.) Jak cała Warszawa, tak i Praga nie była jednolita wyznaniowo, o czym dzisiaj zdajemy się nie pamiętać. Na ruchliwych tutejszych ulicach słyszało się nie tylko język polski, ale również rzadko obecnie używany język jidisz, którym posługiwała się ludność pochodzenia żydowskiego. Ortodoksyjni Żydzi i społeczność prawosławna Najbardziej ortodoksyjni Żydzi nosili chałaty i jarmułki na głowach, co ich wyraźnie wyróżniało z tłumu przechodniów. Dodatkowo Pragę zamieszkiwała dość liczna społeczność […]

Pamięć o Powstaniu Listopadowym żyje na ulicach prawobrzeżnej Warszawy. Ich nazwy przypominają o postaciach listopadowego, narodowego zrywu. Ulice to nie tylko pasy miejskiego terenu lub „czynniki” porządkujące zabudowę, ułatwiające zlokalizowanie danego miejsca. Nazwy ulic to nie tylko gra w skojarzenia. To często pamięć i identyfikacja z osobami lub wydarzeniami historycznymi. Takimi arteriami może pochwalić się Grochów i Gocławek. Oto krótkie historie patronów wybranych ulic, po których spacerując można czuć się jak […]

Powstanie Listopadowe to jedno z największych powstań narodowych. Trwało prawie rok, bo składało się na nie kilkadziesiąt bitew, które w większości skończyły się zwycięstwem wojsk polskich. Niestety zwycięstwa w bitwach nie oznaczały wygranej wojny… Główną przyczyną wybuchu Powstania Listopadowego było nieprzestrzeganie przez cesarzy rosyjskich postanowień konstytucji 1815 roku. W 1819 car Aleksander I zniósł wolność prasy i wprowadził cenzurę prewencyjną. W 1820 zawieszono wolność zgromadzeń. W 1823 Rosjanie rozbili […]

Latem 1920 roku do wojska polskiego masowo zaczęli wstępować uczniowie gimnazjów. 17 lipca w Warszawie na zbiórkę zgłosiło się 6 tysięcy młodocianych ochotników. Mieli po piętnaście, szesnaście lat i odpowiedzieli na odezwę do Narodu, którą wygłosił ówczesny naczelnik, Józef Piłsudski. Dwa tygodnie wcześniej ulicami stolicy przeszła 25 tysięczna defilada dzieci, manifestująca swoje umiłowanie Ojczyzny. Również Związek Harcerstwa Polskiego zadeklarował, że 30 tys. harcerzy […]

Tu nikogo nie dziwi leżąca wśród zwałów śmieci demonicznie umalowana dziewczyna, odziana jedynie w skąpe, koronkowe body. Chociaż temperatura oscyluje w granicach 5 stopni, kusząco patrzy na mężczyznę robiącego jej zdjęcia… O dobre kadry walczy z parą nowożeńców radośnie pozujących na tle ruin, grupą hałaśliwych nastolatków i małżeństwem nawołującym rozbrykane dzieciaki. Wszyscy pragną mieć świetne zdjęcia na tle „nawiedzonego domu”. Nie wiadomo, czy znają mroczną historię tego […]

U zbiegu ulic Patriotów i Junaków w Radości, 112 lat temu zbudowano jednopiętrowy przepiękny dom. Był to jeden z pierwszych murowanych budynków w okolicy. Wyróżniał się bogatym wystrojem elewacji i dwiema przeszklonymi werandami. Na attyce wieńczącej kamienicę widniał posąg ptaka z rozłożonymi skrzydłami. Pierwotnie był to orzeł, który finalnie został kogutem… Willa pod Kogutkiem W roku 1918 Antoni Fertner, wybitny aktor, znany z przedwojennych komedii takich jak „Antek policmajster”, […]

Codziennie o 11:15 z wieży zegarowej Zamku Królewskiego rozlega się hejnał. Inicjatorem jego powstania był Henryk Łagodzki, zmarły w 2012 roku żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski ze zgrupowania Chrobry II. Pora odgrywania hejnału nie jest przypadkowa. 17 września 1939 r. 17 września Niemcy po raz kolejny zbombardowali Warszawę. Tego dnia na miasto spadło pięć tysięcy pocisków. Naloty bombowe nie ustawały. Ludzie ginęli nie tylko na ulicach, lecz także […]

Między Kamczatką (aresztem śledczym dla kobiet Warszawa-Grochów), opuszczonym osiedlem przy ul. Dudziarskiej, a lokomotywownią „Olszynka Grochowska”, wśród chaszczy i śmietniska, w pobliżu zrujnowanych budynków ukryte jest jezioro Bałki. Mieszkańcy Grochowa nazywają to miejsce także Benzynów(k)ą czy Baustelle (spolszczone „Bałsztele”). Inna nazwa tego miejsca to Kozia Górka. Okolica Bałek jest mocno zaniedbana i zapomniana. Sztuczny akwen został wykopany przez jeńców Ten niewielki, sztuczny akwen został […]

Bieżący rok obfituje w liczne rocznice. W czerwcu minęła 110. rocznica wybuchu pierwszej wojny światowej, którą długo nazywano Wielką Wojną, nie wierząc jeszcze w wybuch kolejnej. 1 sierpnia obchodziliśmy 80. rocznicę Powstania Warszawskiego, a już 1 września przypada 85. rocznica wybuchu II wojny światowej. Wymienione daty dla nas warszawiaków są tragiczne, nastrajające do refleksji i smutnych wspomnień. 31 sierpnia 1939 r. na całym terytorium Rzeczypospolitej ogłoszono […]

W sierpniu 1920 roku młode państwo polskie stanęło na progu katastrofy. Rozpoczęta w poprzednim jeszcze roku wojna na wschodzie, mająca definitywnie uwolnić Europę Wschodnią od dominacji rosyjskiej nie przyniosła spodziewanego rezultatu. Dowodzący armią polską Józef Piłsudski, w marcu 1920 roku nominowany na Marszałka Polski, nie poparł białych generałów przeciw bolszewikom, uważając, iż dawna Rosja nigdy nie pogodzi się z niezależnością Polski. Dlatego też nie wsparł armii Denikina przeciw […]