Przesłuchanie schorowanego świadka w zaawansowanym wieku. Czy jest taka możliwość ?
Czytelnicy pytają – radca prawny
Marcin Kluś odpowiada.
Złożyłem do sądu pozew o zapłatę. Na potwierdzenie swoich racji zgłosiłem wniosek o przesłuchanie świadka, jednak z uwagi na zaawansowany wiek i chorobę, chciałbym aby sąd przesłuchał tę osobę w miarę sprawnie. Czy jest taka możliwość, a jeżeli tak, to będę wdzięczny za podanie podstawy prawnej takiego wniosku.
Istnieje taka możliwość. Podstawą do złożenia wniosku w powyższym zakresie jest art. 310 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym, przed wszczęciem postępowania na wniosek, a w toku postępowania również z urzędu, można zabezpieczyć dowód, gdy zachodzi obawa, że jego przeprowadzenie stanie się niewykonalne lub zbyt utrudnione, albo gdy z innych przyczyn zachodzi potrzeba stwierdzenia istniejącego stanu rzeczy.
Zabezpieczenie dowodu ma zapobiec negatywnym skutkom sytuacji, gdy w toku postępowania przeprowadzenie określonego dowodu będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione. Aby sąd uwzględnił wniosek, trzeba wykazać, że strona ma interes prawny w uzyskaniu tego zabezpieczenia. Dla przykładu można wskazać właśnie obawę utracenia dowodu z zeznań świadka z uwagi na zły stan zdrowia i ryzyko śmierci tej osoby, co uniemożliwi lub utrudni przeprowadzenie tego dowodu w przyszłości.
W toku postępowania wniosek składa się w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy, chyba że zachodzi wypadek nie cierpiący zwłoki – wtedy wniosek składa się do sądu rejonowego, w którego okręgu dowód ma być przeprowadzony. Wniosek powinien spełniać wymogi stawiane pismom procesowym, to jest: oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ewentualnie przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, oznaczenie rodzaju pisma, osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności, podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, wymienienie załączników. Ponadto powinien zawierać dane określone w art. 312 Kodeksu postępowania cywilnego, to jest: oznaczenie wnioskodawcy i przeciwnika oraz innych osób zainteresowanych, jeżeli są znane, wskazanie faktów oraz dowodów, a także przyczyny uzasadniające potrzebę zabezpieczenia dowodu. Od wniosku pobiera się opłatę stałą w wysokości 100,00 złotych.
Zabezpieczenie dowodu może być dopuszczone bez wezwania przeciwnika tylko w wypadkach niecierpiących zwłoki albo gdy przeciwnik nie może być wskazany lub gdy miejsce jego pobytu nie jest znane.
Sąd wzywa zainteresowanych na termin wyznaczony do przeprowadzenia dowodu; jednakże w wypadkach niecierpiących zwłoki przeprowadzenie dowodu może być rozpoczęte nawet przed doręczeniem wezwania przeciwnikowi.
Pomimo poważnych ograniczeń pracy sądów w związku z epidemią koronawirusa COVID-19, za pilne do rozpatrzenia zostały uznane sprawy o przesłuchanie osoby w trybie zabezpieczenia dowodu lub co do której zachodzi obawa, że nie będzie można jej przesłuchać na rozprawie. W sprawach tych uznano za konieczne przeprowadzenie rozpraw i posiedzeń jawnych. Powyższe może jednak ulec zmianie w zależności od sytuacji epidemiologicznej w kraju.
