Specustawa opublikowana w Dzienniku Ustaw. 16 marca 2022 r. rusza rejestracja uchodźców z Ukrainy
Specustawa dotycząca pomocy obywatelom Ukrainy została w weekend podpisana przez Prezydenta i jest już opublikowana w Dzienniku Ustaw.
Zmiany w stosunku do tego, o czym pisaliśmy tu:
W sobotę Sejm rozpatrzył poprawki Senatu. Kilkanaście z nich zostało przyjętych. Wykreślono z ustawy przepisy dotyczące bezkarności funkcjonariuszy publicznych. Za odrzuceniem tej poprawki głosowało 228 posłów, przeciwko było 227. Jedna osoba wstrzymała się od głosu, a 4 posłów nie wzięło udziału w głosowaniu.
Legalność pobytu
Ustawa gwarantuje legalność pobytu obywatelom Ukrainy, a także ich małżonkom, którzy nie posiadają obywatelstwa ukraińskiego, którzy przyjechali do Polski 24 lutego 2022 r. i później. Pobyt obywateli Ukrainy będzie na terenie Polski uznawany za legalny przez 18 miesięcy. Po upływie 9 miesięcy uchodźcy będą mogli ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy na okres 3 lat. Legalny będzie także pobyt dzieci, urodzonych w Polsce przez Ukrainki uciekające przed wojną. Legalność pobytu dotyczy osób, które przekroczyły granicę między Polską a Ukrainą.
Sejm nie przyjął poprawki, która zakładała, że taka osoba nie musi przybyć na teren Polski bezpośrednio z Ukrainy. Nie przyjęto także poprawki, która objęłaby pomocą obywateli państw trzecich i obywateli Białorusi uciekających przed wojną z Ukrainy. Krótko mówiąc ustawa obejmuje tych obywateli Ukrainy, którzy od 24 lutego 2022 r. przekroczyli granicę polsko-ukraińską.
Rejestracja uchodźców z Ukrainy
Od środy, tj. 16 marca 2022 r. rusza rejestracja uchodźców, którzy chcą uzyskać numer PESEL, chcą zostać w Polsce i podjąć pracę. Obywatele Ukrainy muszą złożyć wniosek osobiście w urzędzie gminy. Nadanie numeru pesel wiąże się ze zrobieniem zdjęcia oraz z pobraniem odcisków palców (z wyjątkiem dzieci do 12. roku życia).
Wnioski o refinansowanie pobytu uchodźców
Od 16 marca można także składać wnioski o refinansowanie pobytu uchodźców.
W poniedziałek zostanie określony specjalny wzór takiego wniosku – powiedział w sobotę [12.03.2022 r. przyp. red.] wiceminister MSWiA Paweł Szefernaker.
Osoby, które przyjęły do siebie obywateli Ukrainy otrzymają pieniądze z uwzględnieniem dnia, w którym przyjęły pod swój dach uchodźców. Czyli będą przekazane wstecz.
Wniosek będzie obejmował czas, który faktycznie uchodźcy spędzili w domu rodziny, która im użyczyła miejsca – powiedział Szefernaker. – Jeżeli ktoś złoży wniosek i dostanie finansowanie (…), a dalej będzie pomagał, to będzie potrzebny kolejny wniosek – dodał.
Oznacza to, że pieniądze na refinansowanie pobytu uchodźców nie będą wypłacane na zapas, na kolejne dni ich pobytu. Jeżeli ktoś przyjął do siebie do domu rodzinę z Ukrainy np. 1 marca, złoży wniosek 20 marca, to pieniądze otrzyma za okres od 1 do 20 marca. Jeżeli taka osoba dalej będzie pomagać w swoim domu np. do 15 kwietnia i będzie chciała refinansowanie za okres 21.03-15.04, to będzie musiała złożyć kolejny wniosek. Takie rozwiązanie ma zapobiec nadużyciom i wyeliminować te osoby, które mogłyby nie wywiązać się z zobowiązania niesienia pomocy, którą zadeklarowały.
Uproszczone procedury zatrudniania i kontynuacja nauki
Ustawa przewiduje uproszczone procedury zatrudniania nauczycieli, pracowników naukowych, lekarzy i lekarzy dentystów. Dzieci, młodzież szkolna, studenci będący obywatelami Ukrainy, będą mogli w Polsce kontynuować naukę.
Jak pisaliśmy w poprzednim artykule, uchodźcy będą objęci systemem opieki zdrowotnej. Przysługuje im również jednorazowa pomoc w kwocie 300 zł na osobę.
Zdecydowana większość przepisów ustawy nie dotyczy tych obywateli Ukrainy, którzy przebywali w Polsce przed wybuchem wojny w Ukrainie. Przedłużeniu, do końca roku, ulegną wizy krajowe i zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce, których ważność upłynęłaby w czasie wojny. O 18 miesięcy zostaną wydłużone terminy przypadające po 24 lutego 2022 r., m.in. ważności kart pobytu czy polskich dokumentów tożsamości obywateli Ukrainy. Pobyt obywatela Ukrainy będzie uznawany za legalny przez kolejne 18 miesięcy, jeżeli w czasie wojny straciłby możliwość przebywania w Polsce na podstawie np. wizy Schengen lub w ramach ruchu bezwizowego.
Opublikowana ustawa dostępna jest tu Specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy
Dodatkowe informacje o udzielanej pomocy obywatelom Ukrainy
Pomoc medyczna dla obywateli Ukrainy – Cudzoziemcy – Warszawa 19115
Oferty wsparcia dla obywateli Ukrainy – Cudzoziemcy – Warszawa 19115
Pomoc dla Ukrainy – Ukraiński Dom w Warszawie
